Ποια είναι η προσδοκία για τη συνέχεια του Μεγάλου Αιρετικού;

Από την πρώτη στιγμή στη σκέψη μου ήταν ένα όλον το οποίο φυσικά δεν μπόρεσε να καλύψει μία συναυλία. Ήξερα ότι το θέμα ήταν πολύ μεγαλύτερο από το έργο που είχα ήδη φτιάξει. Καταλάβαινα μέσα μου ότι ο Μεγάλος Αιρετικός δεν θα μπορούσε να είναι μόνο ένας κύκλος 13 κομματιών, αλλά θα έπρεπε να είναι μία ανθολόγηση τουλάχιστον 40 ποιημάτων για να πούμε ότι έχουμε πιάσει κάπως τα αιρετικά ποιήματα. Τα 40 και τα 50 μελοποιημένα ποιήματα είναι ένας στόχος τεράστιος, που δεν έχω ακριβώς αυτό να κάνω στο μυαλό μου. Ήθελα όμως, τουλάχιστον, να «ξεχρεώσω» με αυτά που ήδη ξέρω και δεν τα έχω κάνει.

Ποια ορίζετε ως αιρετικά ποιήματα;

Μέσα σε αυτά είναι δύο συγκρουόμενες έννοιες. Η μία είναι ο αιρετικός ποιητής και το έργο του και η άλλη το αιρετικό ποίημα ενός ποιητή. Ποιητές οι οποίοι ήταν απόλυτα συμβεβλημένοι με το σύστημα, με τις κυβερνήσεις, με οτιδήποτε αποτελεί εξουσία, έχουν γράψει κατά καιρούς σπουδαία αιρετικά-επαναστατικά ποιήματα που σου πέφτει το σαγόνι. Αυτά για ’μένα είναι σημαντικά ποιήματα και συμπεριλαμβάνονται μέσα στην έννοια του «Μεγάλου Αιρετικού». Υπάρχουν όμως και τα ποιήματα ποιητών που έζησαν μία αιρετική ζωή, ήταν αιρετικές περσόνες και τα ποιήματα δεν είναι και τόσο αιρετικά. Η γνώση όμως της αιρετικής ζωής ενός ποιητή, φορτίζει και τα μη αιρετικά ποιήματά του αλλιώς. Για ’μένα είναι πολύ σημαντικό αυτό. Δηλαδή αν δεν ήξερες τη ζωή κάποιου λίγα πράγματα θα καταλάβαινες για τα ποιήματα του. Γνωρίζοντας ότι ο Καρυωτάκης αυτοκτόνησε όντως, εν τέλει, διαβάζεις το ποίημα – που έχω μελοποιήσει και στον «Μεγάλο Αιρετικό»- «Παιδικό» πολύ αλλιώς.

Το αιρετικό ως έννοια καταλαμβάνει χώρο στη δική σας ζωή;

Υπάρχει κάτι που φωτίζει την έννοια του αιρετικού, έτσι όπως τελικά μπορώ να τη συμπεριλάβω στην πραγματικότητά μου και είναι ότι η λέξη «αιρετικός» αποτελεί μέρος της λέξης «εξαιρετικός». Και δεν είναι τυχαίο. Όταν κάνεις κάτι εξ-αιρετικό και φροντίζεις να είσαι κάπως εξ-αιρετικός, δηλαδή να εξαιρείσαι από τον κανόνα, αυτόματα είσαι αιρετικός. Αυτό που με τον έναν ή το άλλον τρόπο έχω επιδιώξει και πολλές φορές ένοιωσα ευχαριστημένος γιατί ένιωσα πως το έχω καταφέρει, είναι να εξαιρούμαι. Για παράδειγμα, στην ΕΡΤ εξαιρούμαι γιατί είμαι ο μόνος στο Δ.Σ που έχω ψηφιστεί από όλα τα πολιτικά κόμματα. Εκτός από ένα, αλλά και αυτό είναι μία εξαίρεση που τιμάει. Από το ΚΚΕ πήρα πολύ ευνοϊκά σχόλια παρότι ψήφισαν λευκό, γιατί αυτό κάνουν πάντα, αλλά με μία σχετική ας πούμε συγγνώμη, την οποία παίρνω θετικά και την αντιλαμβάνομαι κιόλας.

Ποιο κόμμα δεν σας ψήφισε;

Η Χρυσή Αυγή.

Δεν ακούγεται όμως κάπως εγωκεντρικό αυτό; Θέλω να πω ο αυτοπροσδιορισμός ως εξαιρετικού…

Η θέση μου λοιπόν στην ΕΡΤ είναι «εξαιρετική» δεν είναι του κανόνα. Δεν ήρθε κάποιος που έχει εξουσία να με βιδώσει σε μία θέση και να με ξεβιδώσουν οι επόμενοι. Ως καλλιτέχνης de facto είμαι περιθωριακός. Όλοι οι καλλιτέχνες είναι περιθωριακοί. Θέλω να πω τι σημαίνει το αιρετικός βάζοντας πάρα πολύ την έννοια του ειλικρινούς αισθήματος. Ειδικά σήμερα, γιατί η Τέχνη έχει πέσει στην παγίδα της περιγραφής των αισθημάτων και όχι του ίδιου του αισθήματος.

Θεωρητικά περνώντας τα χρόνια η εξέλιξη της κοινωνίας είναι τέτοια που δείχνει μεγαλύτερη ανεκτικότητα -αν όχι αποδοχή- σε εξ-αιρετικούς ανθρώπους ή παραμένει το ίδιο συντηρητική;
Υπάρχει μία τεράστια μάχη η οποία δεν έχει κριθεί. Αν βάλει κάποιος έναν μεγεθυντικό φακό να δει πως συμπεριφέρονται τα πολλά διαφορετικά συστήματα που υπάρχουν στον πλανήτη, θα δει ότι συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Έτσι αποτυπώνεται και πάνω στην Τέχνη. Αυτό αν θέλετε είναι η πολιτική διάσταση αυτής της δικής μου προσπάθειας τώρα.

Θέλετε να μας πείτε λίγο για το πώς ορίζεται αυτήν την πολιτική διάσταση;

Ό,τι και να συμβεί, αυτό που ονομάζουμε επαναστατικό, το εκάστοτε σύστημα έχει τον τρόπο να το συμπεριλάβει και να το αφομοιώσει. Κατ’ αρχήν του δίνει ένα ωραίο όνομα, ενώ μπορεί να είναι κάτι απροσδιόριστο. Αυτό είναι απλά μία αυτόματη αντίδραση ενός πληγωμένου ζώου που λέγεται κοινωνία ή μέρος της κοινωνίας. Δίνουμε λοιπόν πρώτα ένα όνομα, στη συνέχεια τοποθετείται μέσα στη διαδικασία με το άλφα ή βήτα τρόπο θετικά ή και αρνητικά ακόμα. Από τη στιγμή που ονοματίζεσαι παίρνεις μία θέση είτε μέσα είτε έξω. Αλλά ακόμα και όταν θεωρητικά είσαι έξω από το σύστημα πάλι μέσα είσαι γιατί ετεροπροσδιορίζεσαι.

Η Τέχνη πως επηρεάζεται από αυτό;

Η Τέχνη θα έπρεπε να κρατήσει την φυσιολογικότητα των αισθημάτων. Σε παγκόσμιο επίπεδο αν δει κανείς, θα παρατηρήσει ότι η Τέχνη του σήμερα περιγράφει τα αισθήματα, δεν τα περιέχει με την αλήθεια τους. Το αληθινό αίσθημα έχει μηδαμινή επιτυχία στο κοινωνικό σύνολο όταν έρχεται μέσα από το κοινωνικό παιχνίδι και όταν δεν έρχεται δεν έχει πάλι επιτυχία ενδεχομένως, γιατί δεν έχει την εξουσία μαζί του.

Κάπου είχα διαβάσει ότι λέγατε πως οι άνθρωποι δεν θέλουν να τους λες της αλήθεια.

Ναι! Κατά κάποιο τρόπο οι άνθρωποι δεν θέλουν να τους λες την αλήθεια. Σήμερα πια είναι τόσο βεβαρημένοι… Μπορεί να λες «θα πέσω για σένα από τον γκρεμό», «οι σάρκες μου θα κολλάνε πάνω στα βράχια και τις πέτρες και θα με φάνε τα άγρια όρνεα», αυτό μέσα στην υπερβολή του μπορεί να δημιουργήσει ένα μεγάλο λαϊκό σουξέ, παρότι όλοι ξέρουμε ότι αυτό δεν ισχύει. Είναι μία μπούρδα. Μία υπερβολή. Την ώρα που το τραγουδάμε όλοι μαζί, όλοι κατά βάθος ξέρουμε ότι κάνουμε χαβαλέ και πλάκα. Ή θα θέλαμε να νιώσουμε αυτό το συναίσθημα, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να το νιώσουμε. Δεν το νιώθουμε πραγματικά. Ένα τραγούδι που πραγματικά σου μεταδίδει αυτό το αίσθημα δεν έχει την παραμικρή πιθανότητα επιτυχίας. Αυτό έχει ξαναϋπάρξει ιστορικά στο τραγούδι πριν από 40 χρόνια. Τραγούδια της απόλυτης υπερβολής που δεν τα εννοεί κανείς.

Αν παρακολουθήσει κανείς το έργο σας, τις συνεντεύξεις σας και τη γενικότερη στάση σας, παρατηρεί ότι έχετε περάσει από μία πιο σκοτεινή περίοδο σε μία νέα πιο εξωστρεφή και ίσως πιο δημιουργική. Είναι εύστοχη μία τέτοια παρατήρηση;

Μπορεί να έχει να κάνει με το θέμα της υγείας που πέρασα, τουλάχιστον για ένα – ενάμιση χρόνο. Υπήρξε μία περίοδος που έγραφα πάρα πολλά πράγματα, αλλά δεν τα δούλευα και δεν τα εξέδιδα. Αυτό γινόταν και γιατί δεν είχα βρει τις διόδους της δημοσιοποίησης και γιατί δεν είχα το χρόνο. Έχω αρκετά έργα. Έχω και πράγματα τα οποία τα έχω παίξει και δημόσια, αλλά δεν τα έχω ηχογραφήσει. Πρόσφατα έκανα τον «Φτωχούλη του Θεού» και δεν το ηχογράφησα, τον «Μεγάλο Αιρετικό» τον περσινό, επίσης. Έχω έτοιμο το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», δεν το έχω βγάλει…

Καλύπτονται οι εσωτερικές σας ανάγκες με όλα αυτά που κάνετε ή υπάρχει και κάποιο κομμάτι μέσα σας που δεν έχει ικανοποιηθεί ακόμα;

Νομίζω η λογοτεχνική πλευρά μου υποφέρει και βγάζει μάτι μερικές φορές. Γράφω δελτία Τύπου που δεν πρέπει να έχουν τέτοιες διαστάσεις ή γράφω εισαγωγικά κείμενα στα οποία διαφαίνεται ένας τέτοιος καημός, αλλά ελπίζω κάποια στιγμή να σταματάω να καταπιέζω τη λογοτεχνική μου πλευρά. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν ξαφνικά γράψω θα είμαι ένας σπουδαίος λογοτέχνης. Υπάρχει όμως μία τέτοια ανάγκη μέσα μου που ευτυχώς, σε κάποιο βαθμό θα μπορούσα να πω ότι βρίσκει διέξοδο στα έργα που κάνω.

Με αυτό που λέτε θα περίμενε κανείς ότι θα είχατε γράψει περισσότερες φορές στίχους για τα τραγούδια σας.

Τα ποιήματα που έγραφα μικρός δεν τα μελοποιούσα.

Ούτε έχετε εκδώσει όμως ποτέ ποιήματά σας.

Όχι! Αυτά χάθηκαν μαζί με τον κομπιούτερ που τα περιείχε. Νομίζω ότι υπάρχει ένα πρόσωπο που τα έχει. Τα είχα δώσει τότε. Μπορεί και να τα έχει ακόμα αν δεν τα έχει πετάξει στα σκουπίδια. Γράφω πολύ εύκολα μπορώ να πω. Και ιστορίες και ποιήματα… Είναι μία πλευρά που υπήρχε εξίσου θα έλεγα με τη μουσική.

Είδαμε ξανά στις τηλεοπτικές οθόνες το σήριαλ «Λόγω Τιμής – 20 χρόνια μετά» με μουσική και πάλι δική σας. Όλα αυτά τα χρόνια η παρουσία σας στη μουσική για σειρές είναι μεγάλη και έντονη.

Με τις σειρές τεστάρω και διαμορφώνω την κοσμοθεωρία μου σε σχέση με τους αποδέκτες. Δηλαδή την κοινωνία. Για να βγει ένα τραγούδια και να φτάσει στον κόσμο πρέπει να περάσει από δεκάδες ανθρώπους, οι οποίοι θα το διαμορφώσουν, θα το ενισχύσουν ή θα το εμποδίσουν. Στα σήριαλ η έκθεση γίνεται απευθείας. Έχω την εντύπωση ότι μέσα από τα σήριαλ διαμόρφωσα την επικοινωνία μου με τον κόσμο απ’ ευθείας. Αν έπρεπε να περάσω όλα αυτά τα χρόνια αυτά τα τραγούδια από τις εταιρείες και τα ραδιόφωνα, αυτή η επικοινωνία μπορεί να μην είχε υπάρξει ποτέ.

Στη σειρά ακούγονται και κάποια κομμάτια σε στίχους του Άλκη Αλκαίου. Έχετε και άλλα κομμάτια σε στίχους τους;

Έχω άλλα 20 κομμάτια. Τα έχω κάνει όλα. Θα βγούνε και αυτά. Ήδη έχουν ακουστεί η «Βάρδια» και το «Άλλη όχθη».