Πριν από 4 χρόνια περίπου, στο χωριό Ανθοχώρι του Δήμου Δωδώνης ο Ναπολέων Δάμος είχε προσκληθεί για να παίξει στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, μαζί με το συγκρότημα του. Αξίζει να αναφέρουμε εδώ, πως ο Ναπολέων Δάμος δεν ανήκει απλώς στην κατηγορία των καλών μουσικών από την Ήπειρο. Πρόκειται για έναν μουσικό που με το επίπεδο της τεχνικής του και τον χαρακτηριστικό πλήρη, προσωπικό του ήχο (με στολίδια και γυρίσματα δεμένα αρμονικά) βρέθηκε στην πολύ κλειστή ομάδα εκείνων των λαϊκών μουσικών που διαμόρφωσαν και εξέλιξαν τον ήχο της ίδιας της Ηπειρώτικης μουσικής, τα τελευταία 70 και πλέον χρόνια. Τον Δεκαπενταύγουστο του 2017, στην πλατεία του Ανθοχωρίου και λίγο πριν ανέβει στο πάλκο ο Ναπολέων Δάμος, ανέλαβαν να κάνουν εισαγωγή δύο νέα παιδιά, με τον κλαρινίστα να παραμένει επί σκηνής και αφότου ολοκλήρωσαν το πέρασμα τους, να φροντίζει προσεκτικά το κλαρίνο του επερχόμενου Ναπολέων Δάμου και να του το παραδίδει προσεκτικά στα χέρια του. Η δε στάση του όταν ξεκίνησε το πανηγύρι από το παίξιμο του μεγάλου δασκάλου, ήταν εξόχως αξιοπρόσεκτη. Ο νεαρός μουσικός κάθισε δίπλα στο Ναπολέων Δάμο, σταύρωσε τα χέρια και επί πάνω από μία ώρα συνεχόμενα, τα μάτια του ήταν καρφωμένα στα δάχτυλα του μεγάλου μουσικού. 

Και υπήρχε εξήγηση γι’ αυτό. Ο νεαρός -τότε- μουσικός ήταν ο εγγονός του και μάλιστα αυτός που κληρονόμησε το όνομα, Ναπολέων Δάμος. Μαζί με το όνομα κληρονόμησε και τη μεγάλη ευθύνη να μαθητεύσει δίπλα στον παππού του όλα, όσα είχε περασμένα με Τέχνη πάνω στο κλαρίνο. Βασικά, την ίδια την Τέχνη του ηπειρώτικου κλαρίνου. Πρόκειται για μια διαδικασία αδιανόητα τιμητική, σπάνια στις μέρες μας, αλλά και πολύ επώδυνη, με πολλές, ατελείωτες ώρες μελέτης και δουλειάς να τη συνοδεύουν. Είναι επίσης, ενδεικτικό της μαθητείας πως εκείνο το βράδυ στο Ανθοχώρι, ο εγγονός δεν έπαιξε ταυτόχρονα με τον παππού του. Έμεινε πάνω στο πατάρι, και σαν σε υπόγεια δοκιμασία που διαδραματιζόταν μπροστά σε δεκάδες μάτια, χωρίς να το αντιληφθούν, ο Ναπολέων Δάμος ο νεότερος βρισκόταν σε πρακτική άσκηση υψηλής δυσκολίας, δίπλα στο δάσκαλο και παππού του.

Αυτό που συμβαίνει, λοιπόν, μετά από 4 χρόνια και εν έτει 2021 με το συγκεκριμένο βίντεο που δημοσιεύτηκε σήμερα είναι η επίσημη επιβεβαίωση, είναι η παράδοση του “πτυχίου” από τον παππού προς τον εγγονό, αλλά κυρίως από τον δάσκαλο προς τον μαθητή. Είναι επίσης, η επιτομή της παράδοσης. Ο Ναπολέων Δάμος παραδίδει στον Ναπολέων Δάμο και τον χρίζει απολύτως άξιο και έτοιμο να φέρει το σπουδαίο στίγμα της Τέχνης του.

Πρόκειται -αν το σκεφτεί κανείς- για μια πολιτιστική πρακτική με τρομερά μεγάλη αξία, όχι μόνο συμβολική, αφού φέρει μαζί της αξίες, από αυτές που ξεχώρισαν τους κατεξοχήν λαϊκούς μουσικούς, ως πολύ σημαντικές προσωπικότητες μιας κοινότητας, όπως στην περίπτωση της Ηπείρου… 

Αντί επιλόγου, παραθέτουμε μερικά από όσα μοιράστηκε ο Ναπολέων Δάμος σε μία συνέντευξη που θα δημοσιευθεί σύντομα. Εδώ, αναφέρεται στο δικό του ξεκίνημα στη μουσική…

“Στο σπίτι μας υπήρχαν όλα τα μουσικά όργανα. Το κρουστό (ντέφι), το έγχορδο (λαούτο), το βιολί που έπαιζε ο πατέρας μου, Γιώργος και το κλαρίνο, το οποίο προσπαθούσε να το μάθει ένας θείος μου, ο Κώστας Δάμος. Την ενασχόληση μου με αυτά τα όργανα την έβλεπα σαν παιχνίδι, αρχικά. Ώσπου άρχισα να καταλαβαίνω. Στα 10 μου χρόνια έπαιζα λαούτο και μου άρεσε μάλιστα πολύ, αλλά οι πρώτες μου δουλειές ήρθαν παίζοντας ντέφι σε ζυγιές της περιοχής μας και συγκεκριμένα από την Κληματιά, με κλαρίνα τον Κίτσο Χαρισιάδη και τον Χρήστο Καρκανάκη, αλλά και με κλαρίνα από άλλες περιοχές όπως ο Κωνσταντίνος Μάντζιος και ο Νίκος Καλύβας. Ο Χαρισιάδης ήταν από τα μεγαλύτερα κλαρίνα της Ηπείρου. Με “έδεσε” το παίξιμο του και τα πρώτα μου μαθήματα τα πήρα από αυτόν, τον σπουδαίο Κίτσο Χαρισιάδη. Άκουγα. Έπαιζα το κρουστό και άκουγα… Εκεί που δεν τον έφτανε κανένα ήταν ο Σκάρος και το Μοιρολόι… Αυτά ήταν τα πρώτα μου ακούσματα. Με αυτή την αφορμή, πήρα το κλαρίνο που είχαμε στο σπίτι και ξεκίνησα να παίζω. Να φανταστείτε πως ήταν τόσο παραμελημένο που για να παίξεις, έπρεπε να του ρίξεις νερό, για να φουσκώσει ο φελλός, οι τάπες από τα κλειδιά…”

ΥΓ Η φωτογραφία είναι από το βράδυ του Δεκαπενταύγουστου, 2017. Ο Ναπολέων Δάμος δίπλα στον Ναπολέων Δάμο…

Το βίντεο μπορείτε να το δείτε ΕΔΩ