Στις φετινές καλοκαιρινές σου συναυλίες, που ξεκινάνε από το Θέατρο Βράχων, θα υπάρχει κάτι διαφορετικό από τα προηγούμενα χρόνια;

Το καινούργιο είναι οι «Περσείδες». Είναι ο καινούργιος μου δίσκος, είναι το καινούργιο κοσκινάκι μου, άρα έχω πάρα πολύ διάθεση να το τραγουδήσω σε καλοκαιρινές συναυλίες, γιατί οι περσείδες είναι τα πεφταστέρια του Αυγούστου, άρα είναι καλοκαιρινό project, ανεξάρτητα αν μιλάει για την απώλεια. Από την άλλη μεριά, ο Βύρωνας για εμένα είναι ένα πάρα πολύ σημαδιακό μέρος. Εκεί έχω κάνει τα δέκα μου χρόνια, εκεί έχω κάνει τα είκοσι, πρόπερσι δηλαδή. Έχω την εικόνα του χώρου πάρα πολύ μεσ’  τα μάτια μου και είναι σημείο αναφοράς για εμένα ο Βύρωνας. Παίζω εκεί από το ’97 νομίζω. Είχα ξεκινήσει στο μικρό θεατράκι.

Θυμάσαι κάτι έντονα από αυτόν τον χώρο;
Θυμάμαι μια ιστορική για εμένα συναυλία το ‘97 ή το ’98, δεν θυμάμαι ακριβώς χρονιά.ε Είχαμε παίξει ως Συνήθεις Ύποπτοι και Μίλτος Πασχαλίδης, με τον Θηβαίο να είναι Συνήθεις Ύποπτοι.

Αυτά τα περίπου 25 χρόνια που τραγουδάς και γράφεις κομμάτια ποια είναι τα βασικά πράγματα που έχουν αλλάξει για εσένα; Υπήρχαν μύθοι που καταρρίφθηκαν;

Δεν έχει καταρριφτεί τίποτα, διότι δεν είχα μύθους.  Ο μόνος μου μύθος είναι ο Bruce Springsteen! Στο χώρο της δουλειάς, όταν προσέγγιζα κάποιον, το έκανα και με ανοιχτή καρδιά και με επιφύλαξη. Δεν μου αρέσει να βγάζω συμπεράσματα από αυτά που ακούω για τους ανθρώπους. Με κάποιους όμως που συνεργάστηκα ο μύθος τους είναι ακέραιος, σε κάποιους έχει μεγαλώσει κιόλας. Αυτό που έχει αλλάξει ως προς εμένα σχετικά με την εργασία μου είναι ότι τώρα είμαι πιο αναγνωρίσιμος, έχω εισπράξει την αγάπη του κόσμου και την ανταποδίδω. Δε χρειάζεται δηλαδή να αντλήσω από το μηδέν. Πριν είκοσι χρόνια τραγουδούσα και δεν ήξερα ούτε ποιοι είναι αυτοί από κάτω, ούτε αν θα του αφορά, αν θα τους αρέσει αυτό που κάνω.

Βρίσκεσαι στην καλύτερη στιγμή της πορείας σου;

Ναι! Την τελευταία πενταετία σίγουρα. Και στην πιο δημιουργική και στην καλύτερη από πλευράς έξωθεν καλής μαρτυρίας. Οπότε μόνο καλά έχω να σου πω και να νιώσω. Πλάκα-πλάκα εικοσιπενταετία αν βάλει κανείς και τον δίσκο με τους Χαΐνηδες (κάναμε τον πρώτο δίσκο του ’91) που ήμασταν πιτσιρίκια.

Η καλύτερή σου στιγμή συμπίπτει με μία όχι και τόσο καλή στιγμή για την κοινωνία…

Θα έλεγα ότι, αυτήν τη στιγμή αισθάνομαι ότι αν μπορούσα να αποκόψω την εργασία από το υπόλοιπο περιβάλλον είμαι στην καλύτερη μου στιγμή, αλλά δεν μπορώ να την αποκόψω γιατί δυστυχώς είμαι στην καλύτερη μου καλλιτεχνικά στιγμή, σε μια περίοδο που γύρω μου σωριάζονται τα πάντα σε ερείπια. Δηλαδή ζούμε σε μια χώρα ρημαγμένη, υπό διαρκή επιτροπεία, οπότε η χαρά που παίρνω είναι μισή γιατί η χαρά είναι διπλή όταν τη μοιράζεσαι. Όταν και οι κοντινοί μου άνθρωποι, αλλά και ο πιο μεγάλος μου κύκλος βιώνει πολύ μεγάλες δυσκολίες, πώς να χαρείς επειδή εσένα οι συναυλίες σου πάνε καλά…

Παρατηρείς αλλαγές στο κοινό;
Στην  αρχή αυτή της περιόδου, δηλαδή προς το 2010 ή 2011 τους έβλεπα πιο αγριεμένους. Τώρα τους βλέπω -δε θα έλεγα απαθείς- αποσβολωμένους. Τους βλέπω και σε μία αρνητική έκπληξη, μία έκπληξη παγωμάρας. Τους βλέπω σε σοκ, δεν τους βλέπω αγριεμένους δηλαδή, ούτε σε θλίψη που ήταν, τους βλέπω σε σοκ!

Εκτός από το σοκ, υπάρχει δίψα για Τέχνη;

Εγώ αυτό που ακούω τα τελευταία χρόνια πιο πολύ είναι «καλά που υπάρχετε και εσείς». Το οποίο παλιά το άκουγα, αλλά το άκουγα από πολύ ταλιμπάν του χώρου μας. Δηλαδή από κάποιους που ήξερα πως είναι πιο φανατικοί αυτής της μουσικής. Τώρα το ακούω από ανθρώπους που έρχονται στις συναυλίες, που τους βλέπω ότι το μουσικό τους αισθητήριο είναι πιο ευρύ. Μπορεί να μην είναι μόνο φανατικοί δικοί μου ή του τραγουδιού που υπερασπίζομαι.

Το γεγονός ότι μπορεί να λειτουργείς ως πρότυπο, ας πούμε, για τους νέους. Ότι μπορεί να περιμένουν να δουν τι θα κάνει ο Πασχαλίδης, τι θα πει ο Πασχαλίδης, σου δημιουργεί αίσθημα ευθύνης και βάρος ή το βλέπεις ως δικαίωση, ως κατάκτηση να συμβαίνει αυτό;

Ως δικαίωση σε καμία περίπτωση δεν το βλέπω, αλλά ούτε και ως τρομερή ευθύνη. Πέρα του ότι καμία φορά προσπαθώ να μην πολυκαπνίζω πάνω στη σκηνή, που δεν είναι καλό παράδειγμα να το δείχνεις. Εγώ δεν έχω καταφέρει να το κόψω αλλά δεν θέλω να προτρέπω και ανθρώπους να καπνίζουν. Δε νομίζω ότι έχω ατομική ευθύνη σε κάτι περισσότερο. Και τα πρότυπα είναι μυστήριο πράγμα. Τι εννοούμε πρότυπο; Εγώ είχα πρότυπο, γούσταρα πάρα πολύ, και την Janis Joplin και τον Morrison αλλά ναρκωτικά δε έχω πάρει ποτέ στη ζωή μου. Δεν σκέφτηκα ποτέ να ακολουθήσω τις κακές τους συνήθειες ή τις εξαρτήσεις τους. Τους είχα πρότυπο σε μουσικό επίπεδο, δηλαδή μπορεί να  με συντάραζαν μέσα μου…

Μέσα σου έχεις χωρίσει την πορεία σου αυτά τα εικοσιπέντε χρόνια σε περιόδους; Την έχεις κατατάξει κάπως;
Όχι! Δεν την έχω χωρίσει κάπως. Η ζωή μου χωρίζεται μόνο από τη γέννηση της κόρης μου, πριν και μετά, το 2009. Το 2009 και πριν ήμουν άλλος, το 2009 και μετά είμαι διαφορετικός. Ο ίδιος διαφορετικός. Ό ίδιος άλλος.

Παλιότερα δημοσίευες πιο συχνά κείμενα και συμμετείχες πιο έντονα στο δημόσιο διάλογο. Τώρα, παρότι υπάρχει η δυνατότητα να το κάνεις μέσα από το Facebοοκ, ας πούμε, ακόμα πιο εύκολα, έχεις απομακρυνθεί από αυτό…

Δεν έχω Facebook. Ούτε Twitter, ούτε Instagram, ούτε τίποτα από αυτά. Δεν συμμετέχω στα social media. Υπάρχει η επίσημη σελίδα μου στο Facebook που τη διαχειρίζεται το γραφείο μου. Ας πούμε τις προάλλες δυστυχώς αναγκάστηκα να γράψω ένα κείμενο για την απώλεια του Θοδωρή Παυλάκου. Πέθανε ο φίλος μου. Δε βρίσκω την ανάγκη να κάνω δημόσιες τοποθετήσεις, καταρχήν, γιατί δε θέλω, δε μ αρέσει να μπλέκω σε μια συζήτηση που δεν προκάλεσα. Υπάρχουν χιλιάδες κακεντρεχείς και μαλάκες, με τους οποίους δεν θέλω να συνδιαλλαχθώ, με αρρωσταίνει να διαβάζω τα σχόλια τους ή κάτι τέτοιο. Στο διαδίκτυο υπάρχει μια τρομαχτική κακεντρέχεια, μια τρομερή γαϊδουριά! Πίσω από το πρόσχημα της ανωνυμίας ο καθένας λέει το μακρύ του και το κοντό το κι εγώ δε θέλω να συμμετέχω σε συζήτηση όταν γράφω κάτι, για αυτό προτιμώ να εκδίδω βιβλία ή να εκδίδω τα τραγούδια μου. Αν χρειαστεί να πω κάποια κουβέντα, τη λέω στις συναυλίες μου. 

Δεν είμαι όμως και τα social media ένας τύπος παρέμβασης;

Αυτού του τύπου την παρέμβαση δεν την ευχαριστιέμαι. Δεν μου κάνει κέφι να βλέπω τα κείμενα μου δημοσιευμένα. Όχι μόνο για τη δημόσια συζήτηση, αλλά γενικά δεν αισθάνομαι μεγάλη ανάγκη να παρέμβω. Άλλοι το κάνουνε καλύτερα και πολύ συχνά. Αυτά που γράφουνε με καλύπτουν.

Προσπαθείς να είσαι update που λέμε και να ενημερώνεσαι για το τι συμβαίνει παρότι δεν θες να συμμετέχεις;

Όταν κάτι συμβαίνει και τελικά είναι σημαντικό, φτάνει στα αυτιά μου, δηλαδή κάπως με βρίσκει, όπως τα σημαντικά τραγούδια της άλλη όχθης. Είναι τραγούδια που δε με αφορούν, ούτε τα τραγουδάω, ούτε τα ακούω στο σπίτι. Όμως αν κάποιο κάνει μια τεράστια επιτυχία, τελικά φτάνει και σε εμένα. Δηλαδή κάπως, είτε στο ραδιόφωνο, είτε προπάντων στην τηλεόραση, κάπως θα με φτάσει. Αισθάνομαι ότι τα τελευταία χρόνια, φορτώνω τον σκληρό μου δίσκο με πάρα πολλές πληροφορίες, και πλέον δεν τις αναζητώ.

Είπες πολλές φορές τη λέξη σημαντικό. Τι είναι για εσένα σημαντικό;

Σημαντικό είναι κάτι που επηρεάζει τις ζωές πολλών. Όχι μόνο τη δικιά μου. Σημαντικό για εμένα είναι αυτό που συμβαίνει στην οικογένεια μου και στους ανθρώπους μου. Αλλά σημαντικό με την ευρεία έννοια, είναι κάτι που επηρεάζει τις ζωές πολλών, όχι απαραίτητα καταλυτικά, γιατί ένα τραγούδι δε σου αλλάζει τη ζωή, αλλά κάτι που γίνεται μεγάλη επιτυχία ας πούμε, ή κάτι που γίνεται πάρα πολύ γνωστό, αλλά στα αλήθεια, όχι μέσω από τεχνίτες διαδικασίες, είναι σημαντικό.

Το γεγονός ότι βλέπουμε το φασισμό να υπάρχει στη ζωή μας, και στην καθημερινότητα μας πια και στη Βουλή…
Αυτό είναι πολύ σημαντικό! Είμαστε απέναντι, και είμαστε αντιμέτωποι με αυτό.

Φανταζόσουν ποτέ, στις αρχές του ’90, ότι μπορεί να συνέβαινε αυτό που ζούμε σήμερα. Η γενιά σου νομίζω πως ήταν η πιο αμήχανη από όλες μπροστά σε αυτό.

Όχι δεν το φανταζόμουνα. Αλλά δεν φανταζόμουν και πολλά άλλα πράγματα. Το σύστημα έχει βρει τρόπους να μεταλλάσσεται, που έχουν ξεπεράσει κάθε φαντασία! Πολλά πράγματα δεν φανταζόμουνα, τη δεκαετία του ’90. Όμως αν δεν κάνω λάθος, το δημοψήφισμα, για τη Βασιλεία, πρέπει να βγήκε γύρω στο 70- 30; Δηλαδή όταν έγινε το δημοψήφισμα, αν θέλουμε να έχουμε βασιλευόμενη ή προεδρική δημοκρατία εδώ, δεν βγήκε 97-3, βγήκε 70- 30. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ακόμη και τα δεκαετία του ’70, μετά την μεταπολίτευση πια και με καθεστώς δημοκρατίας εδώ πέρα, υπήρχε ένα 30%, οι οποίοι ήταν Βασιλικοί! Αυτοί δεν μπορεί να εξαφανίστηκαν, ούτε τα παιδιά τους εξαφανίστηκαν. Απλώς κρυβόντουσαν. Όταν ήρθε η στιγμή να πάρουν μαζί τους και έναν κόσμο απελπισμένο, απογοητευμένο, λούμπεν, που δε γούσταρε να ενταχθεί στη Νέα Δημοκρατία, τον πήραν μαζί τους.

Δεν σου προκαλεί έκπληξη δηλαδή…

Όχι! Το ότι υπήρχε αυτό το ποσοστό, το φανταζόμουν. Πιθανόν να το είχαμε ξεχάσει, επειδή για χρόνια δεν είχε εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο, ή επειδή μετά τη Χούντα, μετά το ’74, οτιδήποτε που θύμιζε Χούντα, έβγαζε πάρα πολύ ισχυρά αντιδεξιά αντανακλαστικά στον κόσμο. Τώρα από ότι φαίνεται όχι τόσο πολύ.

Θέλεις να έχεις τα αντανακλαστικά να αποτυπώνεις άμεσα στα τραγούδια σου ότι συμβαίνει γύρω ή θες να αφήνεις λίγο το χρόνο να περνάει;

Την κουρτίνα 2! Δηλαδή με υποψιάζομαι πάρα πολύ όταν γράφω κάτι ακαριαία,  ειδικά πολιτικής φύσεως, διότι οι εποχές είναι εύκολες για να λαϊκίσει κανείς. Επίσης, ακόμη και εάν δεν λαϊκίσει συνειδητά, μπορεί ασυνείδητα να λαϊκίσει, οπότε προτιμώ με τη στάση μου και με τα τραγούδια μου να δείχνω πόσο απέναντι είμαι από όλο αυτό το πράγμα. Το να γράφω κάτι ακαριαία, ειδικά πολιτικής φύσεως, μου φαίνεται ύποπτο. Υποπτεύομαι εμένα. Όταν το ακούω δε μου φαίνεται ύποπτο, γιατί πάντα πιστεύω στις καλές προθέσεις των ανθρώπων. Αλλά πρέπει να είναι αληθινά σημαντικό για να μείνει, ένα πράγμα που θέλει να εκφράσει τη συγκυρία. Μέχρι στιγμής δεν έχω ακούσει τέτοια τραγούδια. Ενώ έχουν γίνει προσπάθειες και έχουν γραφτεί πιθανότατα, τα ακούω για ένα δίμηνο, ένα τρίμηνο και μετά... Άρα δεν είναι τόσο σημαντικά. Είναι λίγο σαν πυροτεχνήματα! Τα πυροτεχνήματα δεν είναι άχρηστο πράγμα, απλά έχουν χρήση μικρή, σύντομη.

Το ίδιο συμβαίνει και στα άλλα, τα ερωτικά τραγούδια που γράφεις;

Όχι. Σε γενικές γραμμές, δε χωρίζω τα τραγούδια σε ερωτικά, σε πολιτικά και τέτοια, όταν θέλω να γράψω ένα τραγούδι, γράφω ένα τραγούδι. Μπορεί η αφορμή του να είναι ένα συναίσθημα και τελικά να βγει ένα τραγούδι που θα το χαρακτήριζες πιο πολύ πολιτικό, ή και το αντίθετο. Ας πούμε, το τραγούδι, το πολύ ωραίο, που έχουν γράψει τα παιδιά, «Τα Μεροκάματα», ξεκινάει με τη φράση «φτηνά τα μεροκάματα» κι όμως είναι ένα ερωτικό τραγούδι. Θέλω να πω ότι δεν κατηγοριοποιώ τα τραγούδια, αν είναι ερωτικά ή όχι. Έτσι κι αλλιώς όλα τα θέματα των τραγουδιών είναι δύο, το εξής ένα. Κάποιοι λένε ότι είναι δύο, ο έρωτας και ο θάνατος δηλαδή. Εγώ θα έλεγα ότι το θέμα των τραγουδιών είναι ένα, είναι τα μάτια του δημιουργού και ο κόσμος. Δηλαδή αυτό που αντιλαμβάνομαι εγώ, κοιτώντας ένα περιστατικό ή ζώντας  το. Αυτό μπορεί να είναι μια πορεία, η οποία καταλήγει με μολότοφ, ή να ναι μια ερωτική ιστορία. Τα θέματα δεν είναι πάρα πολλά.

Αποθηκεύεις μέσα σου πράγματα ή είσαι από αυτούς που καταγράφεις, εκτονώνεις αυτό που υπάρχει μέσα σου, και προχωράς παρακάτω;

Γενικά νομίζω ότι έχω εξαντλήσει τα αποθέματα, δεν έχω καλλιτεχνικές καβάντζες. Ότι γράφω τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι πράγματα τα οποία φτιάχνω καταδυόμενος μέσα μου. Προφανώς μέσα μου, βρίσκω πάρα πολλά κομμάτια από το παρελθόν. Αλλά δεν είναι παλιές ιδέες, που τώρα φιλτράρονται και αξιοποιούνται. Είναι κομμάτια τους εαυτού μου, που είμαι αναγκασμένος να εξερευνήσω πάλι. Δεν έχω καμία διάθεση να σου πω την αλήθεια, γιατί όσο μεγαλώνει κανείς και γράφει τραγούδια, τόσο πιο σκληρό γίνεται κατά τη γνώμη μου, για τον ίδιο που τα γράφει. Είναι μια επώδυνη διαδικασία. Εγώ δεν καταδέχομαι να κλέψω και τον εαυτό μου. Δηλαδή με τους άλλους δεν έχω καμία δυσκολία. Αν μου αρέσει κάτι πάρα πολύ, δεν έχω καμία δυσκολία να το πάρω και να το φτιάξω έτσι όπως αρέσει σε εμένα. Αλλά να έχω πει μια φράση, που εγώ αγαπώ πάρα πολύ σε ένα τραγούδι και το τραγούδι αυτό περάσει παγκοσμίως απαρατήρητο, δε θα την επαναλάβω. Χάσαμε όλοι! Όποιος δεν το άκουσε κακώς. Κακώς και για το τραγούδι και κρίμα και για εμένα που δεν το ευχαριστήθηκα, αλλά δεν θα το ξαναπώ.  Οπότε όσο περνάει ο καιρός η κατάδυση μέσα μου είναι όλο και πιο βαθιά και όλο πιο αμφίβολα αποτελέσματα τι στο διάολο θα βρω εκεί κάτω.

Έχει νιώσει ποτέ απομακρυσμένος από αυτό που λέμε κοινωνία, από τους ανθρώπους εκεί έξω;

Μπα, όχι. Ποτέ δεν το έχω νιώσει αυτό, γιατί ποτέ δεν συνειδητοποίησα να έχω γίνει ο Πασχαλίδης. Πάντα ήμουν ο Μίλτος. Είτε είμαι στη σκηνή, είτε στη λαϊκή και ψωνίζω φρούτα, είτε είμαι στο σχολείο του παιδιού μου. Δεν έχω ποτέ αισθανθεί διαφορετικά. Οπότε όχι, δεν έχω αισθανθεί ποτέ αποκομμένος από την κοινωνία. Φυσικά ο καθένας χτίζει ένα μικρόκοσμο, απλά στη δική μου περίπτωση είναι λίγο πιο μεγάλος, λόγω του ότι τραγουδάω, γυρίζω όλο τον κόσμο, άρα έχω πιο πολλές προσλαμβάνουσες απ’ τον κόσμο.

Η περιοδεία ως διαδικασία σου αρέσει;

Το ’97 εν πλήρη άγνοια του τι έλεγα, έγραψα ένα στίχο, που τώρα μετά από είκοσι χρόνια, με κοροϊδεύει. Είναι αυτός ο στίχος «Όλους τους ξέμπαρκους τους τρώει το σαράκι, κι όσοι ταξίδεψαν ζηλεύουν  την Ιθάκη». Όταν κάθομαι, λέω άντε να κάνω μια περιοδεία και στα μισά της περιοδείας λέω «παιδιά, θέλω διακοπές». Γενικά, η καλοκαιρινή περιοδεία δεν είναι το καλύτερό μου, ως σωματική διαδικασία. Πρώτον κάνει ζέστη και δεύτερον κάνεις συναυλίες, ενώ οι άλλοι κάνουν μπάνιο στη θάλασσα. Πράγμα το οποίο είναι βαθύτατα εκνευριστικό, γιατί κι εγώ κανονικός άνθρωπος είμαι κι εκείνη την ώρα θέλω να κάνω βουτιά, όχι sound check. Το καλοκαίρι λοιπόν, δεν θα σου έλεγα ότι είναι το φόρτε μου. Το χειμώνα μια χαρά η περιοδεία. Πάντα κάνω και τον χειμώνα περιοδεία και είναι καλύτερα.

Ο κόσμος σου συμπεριφέρεται διαφορετικά εκτός Αθήνας;

Νομίζω όλο και λιγότερο. Πριν από κάποια χρόνια, ήτανε διαφορετικά πάρα πολλά πράγματα. Δηλαδή, αλλιώς ήταν στην Καρδίτσα, αλλιώς στη Λάρισα, αλλιώς στο Βόλο που ήταν όλα Θεσσαλία. Τώρα, όλο και πιο πολύ, ομογενοποιείται το κόλπο και νομίζω ότι ευθύνεται με ένα τρόπο πολύ αυτή η online δικτύωση που έχουν οι πάντες. Υπάρχει μια ομοιομορφία, η οποία είναι ώρες- ώρες σοκαριστική. Σπάνια βλέπω διαφορετικές αντιδράσεις σε τόπους που θα έπρεπε να ναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους. Σπάνια.

Με τη ΑΕΚ πως τα βλέπεις τα πράγματα;

Άσε με τώρα με τους μ… Δηλαδή πραγματικά αυτό το πράγμα… Θα μου πεις δε σε πείραξε που χάσατε το κύπελλο από τον ΠΑΟΚ, σε πείραξε που χάσατε από τον Πανιώνιο; Με τον ΠΑΟΚ υπάρχει και μια δικαιολογία, χάσαμε από ένα γκολ, που γελάνε και τα παρδαλά κατσίκια. Το να πας όμως και να κερδίζεις στην Τούμπα και να χάσεις με κάτω τα χέρια από τον Πανιώνιο, δηλαδή, ψυχίατροι όλοι του κόσμου ενωθείτε! Δηλαδή πραγματικά, νομίζω ότι όσοι είμαστε ΑΕΚ, έχουμε φτάσει στο όριο του ψυχασθενούς ώρες ώρες με αυτή την ομάδα. Ρε παιδί μου, δεν είναι κανονικό πράγμα αυτό τώρα. Να κερδίζεις τον Παναθηναϊκό, παράδειγμα, και να χάνεις από τον Αστέρα Τρίπολης. Δηλαδή, λίγη ποιότητα ρε παιδιά. Λίγη κανονικότητα. Όποιος είναι Αεκτζής έχει ξεγράψει την έννοια της κανονικότητας.

Με τι ξεφεύγεις από το βαθύ τραγούδι;

Το παιδί με χαλαρώνει. Το να παίξω σκάκι ή stratego. Να σχεδιάσω μια στρατηγική, για να κερδίσω τον αντίπαλο αναίμακτα. Με μια ωραία ταινία. Με την κοπέλα μου να πιούμε ένα κρασί. Απλά πράγματα. Να διαβάσω ένα βιβλίο.

Τι διαβάζεις;

Διαβάζω μανιωδώς. Αυτό είναι που με σώζει νομίζω. Τελευταία διάβασα και μου άρεσε, τα δύο από τα τρία του Τζούμα, το «Complete unknown» και τον «Πανωλεθρίαμβο», που δεν τα είχα διαβάσει και τα βρήκα εξαιρετικά. Διάβασα τη «Φάρμα» του Tom Rob Smith, που είναι αυτός που είχε γράψει το «Παιδί 44», που είναι επίσης πάρα πολύ ενδιαφέρον. Αγαπώ πάρα πολύ τον Steven King. Έχω διαβάσει σχεδόν τα πάντα. Τον θεωρώ ένα από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες του εικοστού αιώνα, με την έννοια του πόσο διεισδυτική είναι η ματιά του στην ψυχοσύνθεση της μεσαίας αμερικάνικης πόλης. Κάτι που εμείς δεν ξέρουμε. Έχουμε προσλαμβάνουσες από τις μεγάλες πόλεις της Αμερικής, ή από τα μικρά χωριουδάκια που βλέπουμε ταινίες. Προσπερνώ τα πρώτα Splater, γιατί δεν τον διαβάζω επειδή έχει πολύ αίμα. Φυσικά, έχει κομμάτια τρόμου μέσα, αλλά για εμένα το πιο συγκινητικό του βιβλίο είναι η «Καρδιά στην Ατλαντίδα» ή η «Αϋπνία», δεν είναι τα πιο τρομακτικά. Τώρα θέλω να διαβάσω το βιβλίο του Φώτη Απέργη, όπου αφηγούμαστε καμία τριανταριά άνθρωποι της τέχνης, ιστορίες για τον Μίκη Θεοδωράκη. Είμαι κι εγώ μέσα…

Σου λείπουν ως καλλιτέχνη, άλλοι καλλιτέχνες σημεία αναφοράς όμως είναι ο Θεοδωράκης;
Είναι και ο Ξαρχάκος και ο Λεοντής και ο Μαρκόπουλος, εδώ είναι. Οι επόμενες γενιές μετά το Θάνο Μικρούτσικο δε βγάλανε το καλούπι του συνθέτη. Μετά νομίζω τους πήραμε λίγο αμπάριζα οι τραγουδοποιοί.

Νιώθεις τυχερός που ανήκεις σε μια γενιά που μπορεί να ζει από το τραγούδι;
Όχι τυχερός. Αισθάνομαι ευνοημένος απίστευτα. Πραγματικά είμαστε μια γενιά που κατάφερε να δώσει μουσικό αποτύπωμα και να μπορέσει να ζει αξιοπρεπώς από τη δουλειά της.

Το θέμα με την ΑΕΠΙ το έχεις παρακολουθήσει καθόλου; Σε ενδιαφέρει;

Ναι βέβαια με ενδιαφέρει. Το έχω παρακολουθήσει, ως εκεί που δεν μπερδεύομαι. Αλλά το έχω παρακολουθήσει, ναι.

Τι πιστεύεις ότι πρέπει να γίνει με την ΑΕΠΙ;
Δε γνωρίζω τι είναι νομικά εφικτό και τι δεν είναι. Δεν είμαι δικηγόρος. Ξέρω ότι βγήκε ένα πόρισμα που λέει ότι κάποιοι υπεξαιρούσαν χρήματα των δημιουργών, δικά μας χρήματα. Με ενδιαφέρει περισσότερο η προστασία των πιο αδύναμων από εμάς που είναι οι στιχουργοί και οι συνθέτες που δεν κάνουν συναυλίες. Διότι εμείς οι υπόλοιποι ζούμε και στις συναυλίες, αλλά υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι είναι στιχουργοί και συνθέτες που δεν κάνουν συναυλίες αρκετές, που άμα δε γίνουνε σωστά οι διανομές δε θα χουν να φάνε.

Στο θέμα αυτό οι καλλιτέχνες φάνηκαν κάπως διχασμένοι…
Κακώς υπήρξε μια τόσο μεγάλη κόντρα μεταξύ μας. Γεγονός που μου θυμίζει κάπως εκείνο το στίχο του Κ. Χ Μύρη «Βόηθα καλέ μου μη φαγωθούμε μεταξύ μας».  Είναι δυνατόν να στοχοποιήσω τον Δρογώση ως εχθρό; Προφανώς έχω μια άποψη. Είναι διαφορετική από κάποιου συναδέλφου. Ας πάμε όλοι μαζί και η πλειοψηφία ότι αποφασίσει ας γίνει. Αυτό λέει η στοιχειώδης δημοκρατικότητα. Αυτό δε σημαίνει πως όσοι βρίσκονται στη μειοψηφία είναι προδότες. Καθόλου τέτοιο αίσθημα δε θέλω να έχω και με πληγώνει βαθύτατα όταν γίνεται.

Από όλους αυτούς τους χώρους που έχεις παίξει που ένιωσες εντελώς διαφορετικά;

Αλλιώς παίζεις πάντα στο Ηρώδειο. Δε νομίζω ότι σε κανονική δική μου συναυλία, κατάφερα να αισθανθώ διαφορετικά, εκτός από το Ηρώδειο. Φυσικά δε μπορώ να βάλω σ’ αυτές τις συναυλίες, ιδιωτικές μου στιγμές. Μπορεί να βρίσκομαι σε μια παραλία με μια κιθάρα και να γουστάρω, εκεί μπορεί να παίζω αλλιώς όντως.

Όντας επαγγελματίας το έχεις αυτό ακόμα; Μπορείς να πάρεις την κιθάρα σου σε μια παραλία και να τραγουδήσεις για τους πέντε που θα είστε εκεί;

Οπωσδήποτε! Πάντα το κάνω, όταν έχω τη διάθεση. Μπορεί να μην έχω τη σωματική δύναμη. Προφανώς, αν έρχομαι από σερί συναυλιών, δε θέλω να τη δω την κιθάρα. Αλλά σαφώς υπάρχουν ωραίοι τόποι που με τρώνε τα χέρια μου. Κυρίως να παίξω κιθάρα και λιγότερο να τραγουδήσω.