Στα μέσα του 2002, εγκατέλειψε τον χώρο του μοντέρνου έντεχνου, τον οποίον μέχρι τότε είχε υπηρετήσει συχνά με επιτυχία. Στον δεύτερο κύκλο της μουσικής του-και όχι μόνο- διαδρομής, απελευθερωμένος, όπως ο ίδιος λέει από τους "οίκους ανοχής" των δισκογραφικών εταιρειών έσπασε την "στενότητα" των μουσικών σκηνών και της μαζικοποίησης του κοινού. Αναζήτησε, ανακάλυψε και αποκάλυψε νέα αισθητικά και φιλοσοφικά μονοπάτια, αρχής γενομένης με το καθαρά οργανικό έργο, το «Ημερολόγιο: Largo»... Το 2010 κυκλοφορεί το «Άφοβοι-Έφηβοι», αναφορά στην εξέγερση των νέων, το Δεκέμβρη του ’08, στην Αθήνα. Ακολουθώντας, μια πορεία συνεχών ηχητικών διαφοροποιήσεων καταλήγει σε δύο άλμπουμ που κυκλοφορούν ταυτόχρονα: “H Θερμότητα των Πραγμάτων” και το «Tρέξε σαν Σφαίρα». Πρόκειται για τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της αντίθεσης που συνθέτει το όλον. Το πρώτο είναι γεμάτο εσωτερικό λυρισμό. Το άλλο, πολύ πιο ηλεκτρικό, δείχνει να συνεχίζει τη γραμμή που χάραξαν οι «Άφοβοι- ¨Έφηβοι». Ο Μανώλης Γαλιάτσος διευκρινίζει πολλά και ενδιαφέροντα θέματα.
Γιατί δύο ταυτόχρονες κυκλοφορίες μουσικών έργων που δείχνουν να διαφοροποιούνται αισθητικά και ίσως φιλοσοφικά μεταξύ τους.
Ήδη απάντησες κατά το ήμισυ! Ακριβώς εξ αιτίας αυτής της αισθητικοφιλοσοφικής διαφοροποίησης. Τα τελευταία χρόνια, η δουλειά μου μοιράστηκε ανάμεσα σε δύο τάσεις Από τη μια το «Ημερολόγιο : Largo», οι «Θάλασσες Των Μικρών Λάμψεων», και οι " Ανεπαίσθητες Αποκλίσεις». Από την άλλη η τριλογία « Άφοβοι - Έφηβοι», « 2Ο11 : Εδώ , Έξω », και η " Πατρίδα Χωρίς Παράδεισο ». Τα πρώτα αντλούν έμπνευση "από μέσα", τα δεύτερα "απ ' έξω ". Αυτή τη φορά οι δύο τάσεις συνέπεσαν χρονικά κυρίως για να δείξουν τη βαθύτερη ομοιότητα , παρά την εμφανή διαφορά τους.
Έχεις μια μεγάλη και γόνιμη μουσική διαδρομή. Ποια ήταν τα αίτια, οι ανάγκες ίσως, που σε οδήγησαν στα μέσα της καλλιτεχνικής σου διαδρομής να διαφοροποιηθείς αισθητά από τις μέχρι τότε επιλογές σου;
Κατ ' αρχάς, να διευκρινίσω ότι βρίσκομαι στην πολύ ευχάριστη θέση να μην μετανιώνω για τίποτε απ ' ό,τι έχω κάνει. Το σύνολο του έργου μου "νομιμοποιείται" μέσα μου απολύτως ισοδύναμα. Εν τούτοις, έχασα πάρα πολλά δημιουργικά χρόνια προσπαθώντας να επικοινωνήσω με τις δισκογραφικές εταιρείες, αυτούς τους χαμαιτυπικούς οίκους ανοχής. Προσπαθώντας κάθε φορά να πράξω το μέγιστο επιτρεπτό. Δεν κατάφερα όμως ποτέ να έχω μιαν αρμονική σχέση μαζί τους, αν υποθέσω βέβαια ότι μπορώ ν ' αναφέρομαι στον όρο "σχέση" με την οποιαδήποτε έννοια.
Ξέρετε, είναι λίγο δύσκολο να λογοδοτείς στη μουσική και ταυτόχρονα να πρέπει να εξοικειώνεσαι με το μοντέλο του καλλιτέχνη - γκάγκστερ που επιβλήθηκε. Ο ρόλος πολλών εκ των συναδέλφων σας - καθώς και δικών μου, εννοείται -, δεν υπήρξε διόλου άμοιρος ευθυνών επί των διαδικασιών εκείνων των αλήστου μνήμης εποχών: Ακόμη και σήμερα περιφέρονται τέτοια απολιθώματα. Όταν όμως άρχισαν να καταρρέουν οι δισκογραφικές, άρχισαν να αποδεσμεύονται οι δικές μου δημιουργικές δυνάμεις. Όταν κατέρρευσαν πλήρως , οι δικές μου δυνάμεις βρέθηκαν στο ζενίθ τους. Αν με ρωτήσετε τώρα, τι θα είχε συμβεί αν δεν είχε υπάρξει αυτή η εξέλιξη θα απαντούσα ότι- δεν ξέρω τι, δεν ξέρω πώς- θα έβρισκα οπωσδήποτε κάποιον τρόπο να εξελίξω τη δουλειά μου, περίπου όπως το κάνω και τώρα . Εν κατακλείδι: Δεν έφυγα τότε και δεν θα φύγω και τώρα από αυτήν τη ζωή αν δεν ολοκληρώσω πρώτα το μουσικό μου έργο.
Ήταν για σένα το «Άφοβοι - Έφηβοι» και κατ ' επέκταση ο Δεκέμβρης του 2008 τομή στην δημιουργική σου πορεία;
Νομίζω ότι στο πνευματικό έργο οι ιδέες είναι που βρίσκουν συμπαραστάτες στα γεγονότα, ανεξάρτητα από το αν αυτό μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα. Οι ιδέες προϋπάρχουν δηλαδή και είτε έτσι - είτε αλλιώς, θα βρουν τρόπο να εκφραστούν . Τα γεγονότα, αν θέλετε, είναι αυτά που μπορεί να προσφέρουν το κατάλληλο έναυσμα. Απ ' την άλλη, τα γεγονότα συχνά στην πραγματική ζωή βρίσκουν συμπαραστάτες στις ιδέες, όταν βέβαια δεν είναι και πάλι αυτές που τα προξενούν.
Αισθάνεσαι πως δεν ανήκεις πλέον σε καμιά από τις προηγούμενες μουσικές γενιές; Αυτό το "παράδοξο" της καλλιτεχνικής σου δημιουργίας μοιάζει να μην ταιριάζει στις διάφορες επί μέρους μουσικές σκηνές.
Το εύρος της μουσικής είναι τεράστιο για ν ' αντέξει αυτήν τη στενότητα που μας πρότειναν - και μας προτείνουν ακόμη - ως μουσική δημιουργία. Παράλληλα, μουσική σκηνή σημαίνει ομογενοποίηση, δηλαδή ο κόσμος ως μάζα. Προσωπική μου άποψη είναι ότι το έργο τέχνης που σέβεται τον εαυτό του (οφείλει να) αναζητά πρόσωπα και όχι μάζες. Ισχύει αυτό και για τα σημαντικά έργα που έτυχαν πλατιάς αναγνώρισης , γεγονός βέβαια που είναι παντελώς ανεξάρτητο από την αληθινή τους αξία .
Μίλησε μας για τον εσωτερικό λυρισμό της «Θερμότητας των Πραγμάτων».
Είναι πολύ δύσκολο να μετατρέψει και να μεταφέρει κανείς σε λέξεις τη μουσική πράξη. Η μουσική αίσθηση είναι κάτι αρκετά ικανό ώστε να επιτύχει την κατανόηση και τη διείσδυση στην επιδιωκόμενη έκφραση, όχι όμως τόσο ικανό ώστε να καταφέρει και να εκλογικεύσει το βάθος της. Διαφορετικά δεν θα ήταν μουσική - άλογη και απέραντη - αλλά δοκίμιο ή λογοτεχνία, με τις συνακόλουθες βέβαια περιοριστικές συνέπειες. Νιώθω λοιπόν απολύτως ανίκανος να εξειδικεύσω στην απάντηση, συγκατανεύστε όμως στο γεγονός ότι θα παραμείνω κι εγώ για πάντα με την απορία, ακριβώς όπως κι εσείς.
Από το ίδιο άλμπουμ , σχολίασε μας το στίχο σου, " Του Νηστικού / Που Το Άδειο Βλέμμα Συντρέχει / Περαστικού / Κι Ύστερα Μόνος Το Αντέχει ".
Το εσώτερο βλέμμα που συνδέει τον επαίτη με τον ελεήμονα, προϋποθέτει μιαν ένταση από μέρους του επαίτη , κατά την οποίαν αρνείται την πράξη φιλανθρωπίας, την ίδια στιγμή που την επικαλείται. Ο περαστικός τον κοιτάζει με συμπάθεια, ο ζητιάνος όμως πρέπει στη συνέχεια ν ' αναμετρηθεί με την εξουθενωτική αδυναμία του ανταλλαγής ρόλων, την ταπείνωση τελικά που αφήνει πίσω του το άδειο βλέμμα του περαστικού. Στον αμέσως προηγούμενο στίχο, αναρωτιέται για το νόημα της πράξης του να σηκώσει το κέρμα που μόλις του έχουν πετάξει.
Το «Τρέξε σαν Σφαίρα» μοιάζει όντως σαν συνέχεια των «Άφοβων - Έφηβων». Εδώ , μάλιστα , υπάρχει η αφήγηση της ενηλικίωσης για τους νέους του 2008 . Ποιες είναι οι νοηματικές διαφορές του δεύτερου από το πρώτο άλμπουμ.
Σας υπενθυμίζω ότι το «Άφοβοι - Έφηβοι» ξεκινούσε με την «Εισαγωγή Στη Νεότητα» και ολοκλήρωνε με " Το Τέλος Της Νεότητας ". Διένυε δηλαδή μια συγκεκριμένη διαδρομή, κατά την οποία, οι τότε έφηβοι, με βάση τα γεγονότα του 2008 υφίσταντο μιαν απότομην αφύπνιση, κατά την οποίαν έβρισκαν την προσωπική τους ενηλικίωση να συμβαδίζει με την αιφνίδια συνειδητοποίηση του τέλους της νεότητας μιας ολόκληρης χώρας. Της ίδιας αυτής χώρας η οποία, δύο δίσκους μετά, στο κλείσιμο της τριλογίας, περιγράφεται ως «Πατρίδα Χωρίς Παράδεισο». Το «Τρέξε Σαν Σφαίρα» λοιπόν, ξαναβρίσκει αυτούς τους νέους σήμερα, περίπου πέντε χρόνια μετά, " πολίτες πλήρων δικαιωμάτων ", αλλά και σχεδόν καθολικής ανεργίας και περίπου μηδενικών προοπτικών. Το έργο, παρόλα αυτά, κλείνει με τα κομμάτια «Δική Σου Ώρα» και «Στη Νίκη Που Θα Γευτείς», που σημαίνει ότι τα πάντα παραμένουν ανοιχτά και η αναμενόμενη δράση περνάει σε μεγάλο βαθμό από αυτήν ακριβώς τη γενιά των σημερινών νέων
Θα χαρακτήριζες το «Τρέξε σαν Σφαίρα» ροκ άλμπουμ;
Αν κάποιος θέλει να τ ' ακούσει ως ροκ, γεννηθήτω το θέλημά του. Θα προτιμούσα ωστόσο το ροκ να προσδιόριζε τον εαυτό του πρωτίστως ως μουσική, οπότε το κριτήριο δεν θα ήταν ροκ ή όχι ροκ, αλλά καλή ή κακή, δημιουργική ή μη δημιουργική μουσική. Άλλωστε, ένα ( οποιοδήποτε ) μουσικό ιδίωμα δεν μπορεί ν ' αποτελεί αυταξία, δεν συμφωνείτε;
Για τα δύο τραγούδια που κλείνουν το «Τρέξε σαν Σφαίρα» και για την «Δις - Αρμονία ";
Μετά την ολοκλήρωση του «Τρέξε Σαν Σφαίρα» παρατίθενται δύο τραγούδια. Το «Τοις Κείνων Ρήμασι Πειθόμενοι» και το «Στις Αμμουδιές Του Ομήρου... ", σε κείμενα του Θάνου Μαντζάνα , τα οποία αποτελούν την προσωπική μου συμμετοχή στη «Δις - Αρμονία». Η «Δις - Αρμονία» είναι ένα έργο πρωτοβουλίας κι έμπνευσης του Θάνου Μαντζάνα, το οποίο προσπαθεί ν ' ανιχνεύσει και να επαναπροσδιορίσει την αισθητική και την έκφραση της πολιτικής μουσικής (και όχι μόνον του τραγουδιού), αλλά και της πολιτικής τέχνης γενικότερα, στις μέρες μας. Συμμετέχουν διάφοροι συνθέτες, όλοι φυσικά κατ ' επιλογήν του Θάνου. Η ιδέα του έργου στηρίζεται σε μια σειρά λογοτεχνικών - φιλοσοφικών κειμένων (με ευρύτερο πολιτικό περιεχόμενο) τα οποία έχει επιλέξει ο ίδιος, με προτεινόμενη είτε την απ ' ευθείας μελοποίησή τους, είτε την αποκλειστικά μουσική τους απόδοση όπως την υποβάλλουν τα ίδια τα κείμενα. Προσωπικά, απ ' αυτό το ευρύ φάσμα δυνατοτήτων κι επιλογών , διάλεξα δύο κείμενα του ίδιου, πρώτον διότι είναι ζωντανός και, δεύτερον, διότι κατά έναν απροσχεδίαστο κι αναπάντεχο τρόπο, μοιάζουν να προσφέρουν ενός είδους συμπλήρωμα στο περιεχόμενο του «Τρέξε Σαν Σφαίρα». Αποφάσισα μάλιστα να τα μελοποιήσω - αντί να τα αποδώσω με σκέτη μουσική - διότι θεώρησα αμφότερα μιας πρώτης τάξης ευκαιρία επανασύνδεσής μου με την τέχνη του τραγουδιού.