Πως και πότε σχηματίστηκε το Κουαρτέτο Κρητικής Μουσικής;
Το Κουαρτέτο Κρητικής Μουσικής έχει διανύσει ενάμιση χρόνο ζωής και σχηματίστηκε από την προσωπική μου ανάγκη -κυρίως- να παρουσιάσω εντός και εκτός Ελλάδας, προγράμματα χρονικά και αισθητικά οριοθετημένα. Δίνοντας έμφαση στο βάθος και τη δύναμη της κρητικής μουσικής, αλλά παίζοντας και τις δικές μου, κρητικές συνθέσεις, οι οποίες είναι λιγάκι πιο ενορχηστρωμένες. Το Κουαρτέτο αποτελείται από νέους ανθρώπους που έχουν όρεξη για δουλειά και κατευθυνόμαστε προς τον ίδιο σκοπό, ώστε να παρουσιάζουμε τα κομμάτια και το project πολύ καλά δουλεμένα. Ο Θανάσης Μαυρόκωστας ένας από τους κορυφαίους, νέους χορευτές της Κρήτης, χοροδιδάσκαλος, γιος του Δημήτρη Μαυρόκωστα παλιού χορευτή, έχει διδαχτεί το χορό μέσα στο ίδιο του σπίτι, κατάγεται από τα Ανώγεια και την Αγία Γαλήνη, δύο περιοχές με πλούσια παράδοση. Παράλληλα με το χορό, παίζει μαντούρα και μία τεράστια λύρα, που έχω κατασκευάσει και που είναι σαν βιολοντσέλο, οπότε έχει τα περισσότερα βάρη και τους περισσότερους ρόλους μέσα στο σχήμα. Ο Αντώνης Σταυρακάκης που είναι ο κύριος τραγουδιστής μας, δεξιοτέχνης στο μαντολίνο και το λαούτο, καθώς και ο Γιώργος Σταυρακάκης, σολίστ στο λαούτο, ο νεαρότερος στο σχήμα, μόλις 19 ετών, γιος του γνωστού τραγουδιστή, Βασίλη Σταυρακάκη. Μέχρι στιγμής, έχουμε κάνει τέσσερις περιοδείες στην Ευρώπη και η πιο πρόσφατη περιλάμβανε και την καλύτερη συναυλία μας ως σχήμα, το show case στο WOMEX της Ουαλίας, το 2013.

Τι υπονοεί ο όρος «προγράμματα χρονικά και αισθητικά οριοθετημένα»;
Όλες οι παραδοσιακές μουσικές, αν όχι του κόσμου, ας πούμε των Βαλκανίων, έχουν και μία εμπορική διάσταση, μία τάση προς το κιτς. Αυτό μπορεί να εντυπωσιάζει κάποιους, αλλά κατά τη γνώμη μου έτσι χάνεται το βάθος και η εσωτερική δύναμη που έχει διαχρονικά μία μουσική. Στις συναυλίες μας θέλω να υπάρχει ακριβώς αυτή η δύναμη και το βάθος της παλιάς μουσικής. Σχετικά με τον όρο «χρονικά», συνήθως η κρητική μουσική παίζεται σε γλέντια επί πάρα, μα πάρα πολλές ώρες. Οπότε τα κομμάτια και τα διαλλείματα είναι μεγάλα. Αυτό κοιτάω να μαζέψω και να λέμε με λίγα λόγια όσα θέλουμε να πούμε. Έτσι ώστε ακόμη και σε συναυλία μίας ώρας να έχουμε καταφέρει να μεταφέρουμε τον πλούτο και την ποικιλία σε αυτό που κάνουμε.

«Μουσική, τραγούδι, χορός» είναι τα κύρια στοιχεία που οριοθετούν και την παραδοσιακή μουσική…
Η αλήθεια είναι ότι στα παλιά κομμάτια όταν τα ακούς μόνο οργανικά, κάτι λείπει. Το τραγούδι. Τα ξανακούς και λείπει πάλι κάτι, δηλαδή και ο χορός. Αυτά τα στοιχεία ήταν μεταξύ τους αλληλένδετα. Αυτό ισχύει εδώ και αιώνες, αλλά είναι δύσκολο να βρεις τους κατάλληλους ανθρώπους και μάλιστα σε ένα ολιγομελές σχήμα, ώστε να περιλάβεις όλα αυτά τα στοιχεία. Οπότε ο καθένας μας, δεδομένου ότι είμαστε τέσσερις, κάνουμε πολλές δουλειές μαζί. Υπάρχουν στιγμές που τραγουδάμε και οι τέσσερις ή που ο χορευτής μας γίνεται μουσικός, προκειμένου να έχουμε πλούσιο ήχο.

Πως γίνεται η επιλογή του ρεπερτορίου;
Καταρχάς, στο ρεπερτόριό μας περιλαμβάνονται τα δικά μου κομμάτια που είναι σε κρητική μορφή και που με τους συγκεκριμένους μουσικούς βγαίνουν πολύ ωραία. Από την άλλη, υπάρχουν τα κρητικά, παραδοσιακά κομμάτια που περνάνε το… τεστ της τρίχας, δηλαδή όταν τα ακούω σηκώνεται η τρίχα μου. Στα παραδοσιακά δεν θα βρει κανείς εύκολα κομμάτια από το «τοπ 50», αυτά που κλασικά ακούγονται στα γλέντια. Θα βρει ίσως κάπως πιο ψαγμένα, με μεγαλύτερο βάθος και λίγα κλασικά ειδικά στους χορούς. Άρα σε ό,τι αφορά στα παλαιά κομμάτια έχει πέσει πολύ «κόσκινο». Έχουν απορριφθεί πολύ κλασικά κομμάτια και έχουν μείνει άλλα που δεν είναι και τόσο ακουσμένα. Όλο αυτό έχει να κάνει με το προσωπικό μου κριτήριο επιλογής και το γούστο. Θα είναι ένα προσωπικό μου σχήμα, αλλά δεν πέφτω σε συμβιβασμούς, επειδή κάποια κομμάτια «τα παίζουν όλοι». Κάνω συνήθως μια και δυο φορές δοκιμαστικές εγγραφές, παίζοντας όλα τα όργανα των μουσικών όσο καλύτερα μπορώ, μετά τα παρουσιάζω στα υπόλοιπα παιδιά, τα δουλεύουμε και τα κάνει ο καθένας δικό του «κτήμα».

Υπάρχουν όρια ή κριτήρια στις διασκευές παραδοσιακών κομματιών;
Πρόσφατα έγινε κάτι που απαντά στην ερώτηση. Αφορά στο κομμάτι «Μάνα πολλά μαλώνεις με», ένα ριζίτικο που έχει ηχογραφηθεί στο δίσκο «Ριζίτικα» του Νίκου Ξυλούρη και του Γιάννη Μαρκόπουλου. Το πείραξα αρκετά. Έγινε «κάτι άλλο», δεν ξέρω εάν έγινε κάτι καλύτερο, αλλά σίγουρα έγινε κάτι ενδιαφέρον, που έχει λόγο να το παίξουμε ως κουαρτέτο. Όρια δεν υπάρχουν και ούτε πρέπει να υπάρχουν εάν όλα γίνονται με καλλιτεχνικό όραμα και όχι με σκοπό το κέρδος και την εμπορικότητα. Από εκεί και πέρα ο ακροατής θα κρίνει εάν του αρέσει ή όχι.

Κριτήρια όμως υπάρχουν;
Ναι υπάρχει γνώμονας και αυτός είναι το να βγει κάτι καλύτερο διατηρώντας όλα τα καλά του παλιού κομματιού. Ταυτόχρονα, σημαντική είναι και η αγάπη προς το παλιό. Να γίνονται όλα με σεβασμό μεν, αλλά δεν πρέπει να διστάζουν οι μουσικοί, ειδικά σήμερα, εάν πιστεύουν πως αυτό που έχουν να προτείνουν είναι καλύτερο. Δεν μου αρέσει η πολύ «θρησκευτικότητα» και το να δεχόμαστε δογματικά τα παλιά. Όχι πρέπει να ψάχνουμε…

Ποιο ήταν το ενδιαφέρον που εισπράξατε στην Ευρώπη;
Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από διοργανωτές από όλο τον κόσμο και μπορώ να αναφέρω συγκεκριμένα τους ανθρώπους από το Lincoln Center της Νέας Υόρκης, οι οποίοι μαζί με τη μάνατζέρ μας εργάζονται, για την πρώτη μας περιοδεία στις ΗΠΑ τον ερχόμενο χειμώνα. Επίσης, υπήρξε ένα δημοσίευμα στον Βρετανικό Τύπο και αφορούσε στις συναυλίες που είδε συγκεκριμένος δημοσιογράφος στο WOMEX. Είχε διαβαθμίσει τις συναυλίες σε τρεις κατηγορίες, εκ των οποίων στην πρώτη υπήρχε η δική μας και μίας Τουρκάλας συναδέλφου. Αν αυτό είναι ενός είδους βαθμολογία, τότε πήραμε τον καλύτερο βαθμό.

Στην Κρήτη ποιος είναι ο αντίκτυπος για το Κουαρτέτο;
Στην Κρήτη, υπάρχουν σαν κι εμάς νέοι άνθρωποι, που αναζητούν κάτι καινούργιο σε όλο αυτό το παλιό. Υπάρχει ένας σχετικός κορεσμός, όπως και πολύς κόσμος που έχει απομακρυνθεί από αυτό το είδος μουσικής, διότι οι πρακτικές, τα ωράρια, η κακή ποιότητα και οι επιλογές στο στίχο δεν τους εκφράζουν. Μπορώ να αναφερθώ κυρίως στο φιλόμουσο κοινό, αλλά και σε άλλους που ακούν άλλα είδη, πως θα ήθελα να ακούν την κρητική μουσική, ως μουσική όχι μόνο παραδοσιακή, όχι με την αίσθηση ότι πρέπει να την αγαπάμε γιατί είναι κάτι από το παλιά, αλλά επειδή έχει κάτι να μας πει και μάλιστα το ίδιο σε σχέση με άλλα είδη που ο σύγχρονος άνθρωπος έρχεται σε επαφή, είναι εξίσου καλή ή καλύτερη καλλιτεχνικά. Αυτούς τους ανθρώπους θα ήθελα να κερδίσουμε και κερδίζουμε όσο εμφανιζόμαστε, παρουσιάζοντας τους κάτι καλλιτεχνικό, όχι φολκλόρ, που πρέπει να αγαπάνε μόνο και μόνο επειδή ήταν «του παππού μας». Με αυτό το στόχο απευθυνόμαστε και προς τους Κρητικούς ακροατές.