Η πνευματική κληρονόμος του Νίκου Γκάτσου, στιχουργός και μεταφράστρια Αγαθή Δημητρούκα, μιλάει στο Musicpaper.gr για τη νέα αναθεωρημένη έκδοση του τόμου "Νίκος Γκάτσος. Όλα τα τραγούδια" από τις εκδόσεις Πατάκη. Η νέα αναθεωρημένη έκδοση είναι εμπλουτισμένη με επιπλέον στοιχεία και πληροφορίες, καθώς και με φωτογραφίες και ντοκουμέντα που καθιστούν τον τόμο κατά κάποιο τρόπο μία ιδιότυπη βιογραφία του Νίκου Γκάτσου.Η εν λόγω έκδοση, με την επιμέλεια της Αγαθής Δημητρούκα, χαρακτηρίζεται οριστική και συγκεντρώνει όλους τους στίχους του στιχουργού-ποιητή, είτε πρωτότυπους, είτε σε απόδοση, είτε πρωτογενείς, είτε οριοθετημένους από τις ανάγκες κάποιας κινηματογραφικής ταινίας ή θεατρικής παράστασης. Επίσης, υπάρχει ενδιαφέρον υλικό από όσους ευτύχησαν να τραγουδηθούν, οπότε παρατίθενται όπως δισκογραφήθηκαν, ενώ ορισμένους από αυτούς τους βρίσκουμε σε προγενέστερη καταγραφή, είτε παρέμειναν στο συρτάρι και μοιάζουν με παραλλαγές στο ίδιο θέμα ή στο ίδιο μέτρο, είτε είναι υπόλοιπα συνεργασιών. Επίσης, έχουν προστεθεί τέσσερα ποιητικά έργα –δύο προσωπικά και δύο σε απόδοση- πού μελοποιήθηκαν υπό μορφή ορατορίου ή καντάτας.
Γράφει ο Γιάννης Κολλιάκος
Με αφορμή τη νέα έκδοση των στίχων του Νίκου Γκάτσου, βρήκατε φράσεις, λέξεις ή και ολόκληρα τραγούδια που να σας εκπλήξουν όπως την πρώτη φορά;
Οι στίχοι του Γκάτσου κουβαλάνε τόσα πράγματα, που μόνο με την ανάγνωσή τους ή την ακρόαση των τραγουδιών ανακαλύπτω κάθε φορά κάτι καινούριο. Δουλεύοντας τη νέα έκδοση, οι εκπλήξεις ήταν πολλές, η συγκίνηση μεγάλη και η μαθητεία διαρκής και σε βάθος.
Η αναθεωρημένη έκδοση αφορά τόσο ανθρώπους που έρχονται, ίσως, πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του Νίκου Γκάτσου, όσο και μυημένους στην εργογραφία του. Γι’ αυτούς τους δεύτερους, υπάρχει κάτι επιπλέον;
Τα επιπλέον θα τα βρουν όλοι, και οι πρώτοι και οι δεύτεροι. Θα βρουν, δηλαδή, κάποια χειρόγραφα ή δακτυλόγραφα με παραλλαγές στίχων, σημειώσεις, αποσπάσματα γραμμάτων, φωτογραφίες και βέβαια τα κείμενα των ενιαίων έργων όπως δισκογραφήθηκαν.
Έχοντας εποπτεία του έργου του Νίκου Γκάτσου βρίσκετε έντονους διαφορετικούς χρωματισμούς στο ύφος του μέσα στα χρόνια ή θεωρείτε ότι είχε κατασταλάξει από νωρίς.
Νομίζω ότι συμβαίνουν και τα δύο: εξέλισσε διαρκώς τη γραφή του χρωματίζοντας ανάλογα αν ήταν τραγούδια για θέατρο, για κινηματογράφο, αν γνώριζε από πριν τον ερμηνευτή και προπαντός τον συνθέτη.
Τα τραγούδια του είχαν την τύχη να τα μελοποιήσουν και να τα ερμηνεύσουν οι σπουδαιότεροι συνθέτες και ερμηνευτές της εποχής του. Υπήρχε κάποιος συνθέτης και κάποια φωνή, που να την αισθανόταν εγγύτερα στον εσωτερικό του κόσμο;
Ηλίου φαεινότερον ότι αισθανόταν εγγύτερα τον Μάνο Χατζιδάκι και τη Νάνα Μούσχουρη.
Εκτός των άλλων, ο Νίκος Γκάτσος ήταν για εσάς και ένα μεγάλο σχολείο, γεμάτο λέξεις. Αν σας ζητούσα να του «γυρίσετε», σαν ένα ευχαριστώ, πέντε λέξεις, ποιες θα ήταν αυτές;
Δεν καταλαβαίνω πολύ καλά την ερώτησή σας, αλλά και πάλι πέντε λέξεις δεν αρκούν. Θα του «γύριζα» ως μήνυμα τους στίχους του: «Ήρθανε νύχτες και βροχές / και χειμωνιάσαν οι ψυχές».
