Συνέντευξη στη Γιούλη Αρβανίτη

κ. Μαλιάρα, φέτος τα ραντεβού με την Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών είναι όλο και πιο συχνά...έχουμε μια "μουσική συνάντηση" στις 21 του Δεκέμβρη. Περί τίνος πρόκειται;

Πρόκειται για μια συναυλία που ετοιμάζουμε με πολλή αγάπη και αφιερώνουμε σε όλους τους Αθηναίους για τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων. Στις μέρες που όλοι μας έχουμε ανάγκη από ομορφιά, αγάπη, κέφι και καλή διάθεση. Έχουμε επιλέξει πανέμορφα μελωδικά κομμάτια, αποσπάσματα από όπερες, οπερέτες και μιούζικαλ και τα προσφέρουμε στο κοινό της Αθήνας, σε μικρούς και μεγάλους. Τα όμορφα αυτά κομμάτια συμφωνικής μουσικής τα συνδυάζουμε με γνωστά και αγαπημένα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, διασκευασμένα για συμφωνική ορχήστρα και χορωδία. Θέλουμε, ο κόσμος που θα μας επισκεφτεί, να φύγει χαρούμενος και χαμογελαστός, με μια αισιόδοξη διάθεση από το Θέατρο, έχοντας ταυτόχρονα απολαύσει μια υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου σημαντική μουσική εκδήλωση. Είναι κάτι που το χρειαζόμαστε όλοι μας. Όμως δεν μπορώ να μην τονίσω εδώ τη συμβολή του Δήμου Αθηναίων, που μας παραχώρησε για τη συναυλία αυτή το ιστορικό θέατρο «Ολύμπια», πασίγνωστο ως πρώην έδρα της Λυρικής Σκηνής, που τόσο αγαπάει ο κόσμος. Είναι τιμή μιας να παίζουμε στον χώρο αυτό που πρόσφατα ανακαινίστηκε, και ευχαριστούμε τον Δήμο που μας στήριξε, ενέταξε μάλιστα τη δική μας συναυλία στις δικές του Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις. Η συναυλία έχει ελεύθερη είσοδο για να μπορέσει όποιος θέλει να την παρακολουθήσει, αρκεί να κλείσει έγκαιρα θέση με δελτίο εισόδου. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τους καλλιτέχνες, συντελεστές της παράστασης, εξαιρετικούς καλλιτέχνες που συνεργάζονται μαζί μας. Τη σοπράνο Βάσια Ζαχαροπούλου και τον τενόρο Ιωάννη Καλύβα, καθώς και τον φίλο μαέστρο Πάνο Βλάχο, που ανέλαβε τη μουσική διεύθυνση. Εγώ συνεισφέρω στην περίπτωση αυτή τις δύο χορωδίες που πλαισιώνουν την εκδήλωση, την Παιδική Χορωδία «Μανώλης Καλομοίρης» και την Μικτή Χορωδία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Οι Ορχήστρες είναι μια μάλλον νέα ιστορία για τα ελληνικά δεδομένα. Τι καινούριο μπορεί να φέρει η Φιλαρμόνια Oρχήστρα Αθηνών;

Η Φιλαρμόνια είναι μια ορχήστρα που ιδρύθηκε για να προσεγγίσει καλλιτεχνικά το έργο των Ελλήνων συνθετών κλασικής μουσικής. Πιστεύουμε ότι η Ελληνική μουσική δεν είναι μόνο ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης, αλλά ότι υπάρχουν σημαντικότατοι συνθέτες που δημιουργούν σε μια μουσική γλώσσα διαφορετική. Το έργο τους πρέπει να μελετηθεί και να προβληθεί περισσότερο, και αυτός είναι ο στόχος που έχουμε θέσει και έχουμε υλοποιήσει μέχρι σήμερα. Εκτός από τις 50 περίπου συναυλίες και παραστάσεις όπερας που έχουμε δώσει ως τώρα, έχουμε πραγματοποιήσει και πολλές ηχογραφήσεις έργων Ελλήνων συνθετών που κυκλοφορούν ή θα κυκλοφορήσουν σε CD από μεγάλες διεθνείς εταιρίες. Βέβαια, εκτός αυτών, είμαστε μια υψηλού επιπέδου συμφωνική ορχήστρα που μπορούμε να ασχοληθούμε με κάθε είδος μουσικής και με έργα του διεθνούς ρεπερτορίου. Και έχουμε μια μεγάλη ευελιξία ως προς τις δραστηριότητές μας, διότι είμαστε ένα ιδιωτικός οργανισμός που οι αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς να χρειάζονται αργόσυρτες και χρονοβόρες διαδικασίες. Έχουμε επίσης πολύ μεγαλύτερη ελευθερία πρωτοβουλιών.

Η Φιλαρμόνια είναι μια δική σας πρωτοβουλία που ξεκίνησε με τα δικά της κεφάλαια (ιδιωτική πρωτοβουλία ) αλλά και συνεχίζει μόνη της. Δεν βρήκατε συμπαραστάτη το κράτος σ’ αυτή τη διαδρομή;

Δεν ζητήσαμε την οικονομική συμπαράσταση του κράτους σε καμία περίπτωση. Για να είμαι ειλικρινής, προτιμάμε να λειτουργούμε χωρίς αυτήν, διότι έτσι μπορούμε να διατηρούμε την ανεξαρτησία μας. Επίσης, δεν μας αρέσει να επιβαρύνουμε τον Έλληνα φορολογούμενο και τον Ελληνικό προϋπολογισμό. Ζητήσαμε τη συμπαράσταση των κρατικών φορέων στην παραχώρηση και χρήση κάποιων μεγάλων συναυλιακών χώρων που είναι υπό την εποπτεία του για να μπορούμε να εμφανιζόμαστε σε χώρους που το κοινό γνωρίζει πολύ καλά. Τέτοιοι χώροι είναι, για παράδειγμα, το Μέγαρο Μουσικής και το Ηρώδειο. Μέχρι τώρα υπήρξε μια μικρή στήριξη και μας παραχωρήθηκαν αυτοί οι χώροι, αλλά μόνο ελάχιστες φορές. Ιδίως για το Μέγαρο Μουσικής πιστεύουμε ό τι η ορχήστρα μας αξίζει να εμφανίζεται συχνότερα σε αυτό και ζητούμε την συμπαράστασή του. Κατά τα άλλα, υπάρχουν και περιπτώσεις, όπως η τωρινή, με το Θέατρο «Ολύμπια», που μας παραχωρείται ευγενώς από τον Δήμο Αθηναίων και μάλιστα στην αρχή της επαναλειτουργίας του. Αυτό δείχνει μια θερμή συμπαράσταση για την οποία είμαστε ευγνώμονες. Ελπίζουμε ότι σύντομα θα οριστικοποιηθεί και μια πιο μόνιμη συνεργασία μας με το Θέατρο «Ολύμπια».

Είναι γνωστή η ενασχόληση σας με την εκπαίδευση. Έχετε σκεφτεί σ’ αυτή τη διαδρομή την ανάγκη δημιουργίας μιας μουσικής σχολής, ενός φυτώριου δηλαδή για νέους μουσικούς;

Ναι, το έχω σκεφτεί πολλές φορές. Αλλά νομίζω ότι αυτό είναι ένα καθήκον στο οποίο πρέπει να ανταποκριθεί η Πολιτεία και όχι η ιδιωτική πρωτοβουλία. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα, της οποίας η Πρωτεύουσα δεν έχει μια δημόσια, πανεπιστημιακού επιπέδου, Μουσική Ακαδημία. Άλλες χώρες, μικρότερες και πολύ φτωχότερες από εμάς, διαθέτουν τέτοιες μουσικές πανεπιστημιακές σχολές, που είναι μάλιστα πολύ υψηλού επιπέδου. Πολλοί απόφοιτοι αυτών των σχολών, όπως της Αλβανίας, ας πούμε, στελεχώνουν σήμερα τις ορχήστρες μας ή είναι καθηγητές στα Ωδεία μας. Το θεωρώ ντροπή να μην υπάρχει στην Αθήνα κάτι τέτοιο. Δυστυχώς, είναι ένα αίτημα που ακούγεται στους μουσικούς κύκλους για πάνω από 100 χρόνια, αλλά ο μύχιος πόθος γενεών και γενεών Ελλήνων μουσικών ακόμη δεν έχει πραγματωθεί. Το αποτέλεσμα είναι, τα μεγαλύτερα ταλέντα μας να φεύγουν για σπουδές στο Εξωτερικό και, τελικά, οι περισσότεροι να μένουν εκεί. Αυτό πρέπει να σταματήσει.

Συχνά ακούω κ. Μαλιάρα ότι είμαστε «μουσικός» λαός. Συμφωνείτε με αυτή τη γενίκευση;

Συμφωνώ απόλυτα. Είναι απίστευτος ο πλούτος της παραδοσιακής μας μουσικής και της βυζαντινής μας παράδοσης, για να αρχίσουμε από αυτές. Επίσης, η γλώσσα μας, γεμάτη ποικιλία τονισμών και επιτονισμών αλλά και γεμάτη καθαρά και ανοικτά φωνήεντα και μαλακά και λεπτά σύμφωνα. Είναι από τις πιο μουσικές γλώσσες της Ευρώπης. Το Ελληνικό ελαφρό τραγούδι επίσης, έχει δώσει πολλές φορές μικρά αριστουργήματα, που απευθύνονται και τα αγαπά ο πολύς κόσμος. Πέραν τούτου, πολλοί δεν ξέρουμε ότι η Ελληνική κλασική μουσική μετράει ήδη πάνω από δύο αιώνες διαρκούς δημιουργικής προσφοράς. Προσφοράς που υλοποιήθηκε παρά τις δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργήθηκε ο Νεοελληνικός Πολιτισμός στις ρίζες του, όπως π.χ. την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αυτός ο πλούτος πρέπει να ανακαλυφθεί και να αναδειχθεί. Αλλά πιστεύω επίσης ότι η μουσική είναι έμφυτη σε κάθε άνθρωπο στον πλανήτη μας. Η μελέτη της αλλά και η απόλαυση που προσφέρει στον καθέναν είναι ένα ταυτόχρονα ένα προνόμιο και ένα δικαίωμα για όλους τους ανθρώπους.

Μπορείτε να μας πείτε το πρόγραμμα της Φιλαρμόνιας για τη νέα σεζόν 19-20;

Σχεδιάζουμε σειρά παραστάσεων όπερας και συμφωνικών συναυλιών στο Θέατρο «Ολύμπια» με τη συνεργασία του Δήμου Αθηναίων, σειρά εμφανίσεων στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, καθώς και μια τουλάχιστον ακόμη συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών, για το καλοκαίρι του 2020. Επίσης, για το τέλος του φετινού καλοκαιριού ετοιμάζουμε μια σειρά παραστάσεων ιταλικής όπερας σε μεγάλα υπαίθρια θέατρα της Αθήνας και της Περιφέρειας. Αλλά δεν θα σας αποκαλύψω περισσότερα διότι θέλω να σας κρατήσω σε αγωνία...