Μία από τις πολλές ανέκδοτες εργασίες πάνω στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και ίσως μία από τις πιο περιπετειώδης, είναι η μελοποίηση του ποιητικού έργου «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας» από τον Θανάση Γκαϊφύλλια.
Ο τραγουδοποιός άρχισε την επεξεργασία του έργου το 1972. Την ίδια εποχή και μετά από παρότρυνση της στενής του φίλης Μαλβίνας Κάραλη, η οποία ήταν φίλη και του ποιητή, θα του χτυπήσουν μαζί την πόρτα για να του ζητήσουν να ακούσει την μελοποίηση:
«Πήγαμε λοιπόν στη Σκουφά, εκεί που ήταν το σπίτι του, χτυπάμε την πόρτα του διαμερίσματός του, μπροστά η Μαλβίνα και πίσω εγώ με το τζάκετ, με μακριά μαλλιά και γένια και ξαφνικά ανοίγει την πόρτα, βγάζει το κεφάλι του ο Ελύτης και με έντονο ύφος λέει: "Τι θες εσύ;" ¨Οδυσσέα θέλουμε να σε δούμε, έφερα ένα φίλο μου¨ λέει η Μαλβίνα. "Να μου λείπει" λέει ο Ελύτης και κλείνει την πόρτα! Έτσι εγκατέλειψα εκείνη την προσπάθεια!» όπως αναφέρει ο ίδιος ο τραγουδοποιός σε παλιότερη συνέντευξή του στον Θεοδόση Βαφειάδη που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες της Θράκης (Παρατηρητής της Θράκης - Γνώμη - Ελεύθερη Θράκη) και στο e-orfeas.gr.
Η μελοποίηση όμως δεν έπαψε να τον απασχολεί και κυρίως η δομή που έπρεπε να έχει το έργο. Αντίθετα από την εργασία του Δημήτρη Λάγιου στο ίδιο ποίημα, που κυκλοφόρησε το 1982 (MinosEMI), ο οποίος έκοψε το έργο σε κομμάτια για τις ανάγκες τις δισκογραφίας, ο Θανάσης Γκαϊφύλλια του έδωσε μορφή λαϊκού ορατορίου.
Το πρώτο ανέβασμα του έργου έγινε στη Σαμοθράκη το 1998, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο που τελούνταν τα Καβείρια μυστήρια μαζί με μία ομάδα φοιτητών και συμμετείχαν οι ανήλικες τότε Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή.
Η παράσταση ανέβηκε στα πλαίσια επιστημονικού συνεδρίου που διοργάνωσε το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το οποίο μετά από τη συμβολή του τότε πρύτανη Κ. Σιμόπουλου ήταν έτοιμο να κυκλοφορήσει το έργο σε 10.000 αντίτυπα. Αριθμός ιδιαίτερα μεγάλος για έκδοση εκτός εμπορίου.
Για άλλη μία φορά όμως, 30 χρόνια μετά από την απογοητευτική αντιμετώπιση που είχε από τον Οδυσσέα Ελύτη, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας θα εισπράξει την άρνηση της κληρονόμου του ποιητή, κας Ιουλίτας Ηλιοπούλου, να δώσει την άδεια γι’ αυτή την έκδοση του έργου κι ας ήταν με την σφραγίδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και εκτός εμπορίου.
Εδώ σας παρουσιάζουμε ολόκληρη τη μελοποίηση του ποιήματος «Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας» από τον Θανάση Γκαϊφύλλια όπως παρουσιάστηκε στα πλαίσια του εορτασμού για τα "Ελευθέρια της Θράκης", στις 11 Μαΐου 2008, στην Κομοτηνή.
Τραγούδι
Αφηγητής: Θανάσης Γκαϊφύλλιας, Ήλιος: Γιάννης Ζερβίδης, Άνεμος πρώτος: Σταύρος Παυλίδης, Άνεμος δεύτερος: Χρήστος Χατζηπέμου, Άνεμος τρίτος: Τάκης Χαμπογιάννης, Άνεμος τέταρτος: Βαλάντης Καπουρελάκος, Κορίτσι: Λεύκη Σαραντινού, Γυναίκα: Σούλα Κυρατζόγλου
Μουσικοί
Πιάνο: Χάρης Κυράτζογλου, Βιολί: Μαρία Κηπουρού, Κλαρίνο: Φάνης Κέκκερης, Μπάσο: Τάκης Κεραμέας, Ακορντεόν: Κυριάκος Κυριαζής, Κιθάρα & Μπουζούκι: Χάρης Τίλιος, Κιθάρα & Μπουζούκι: Κώστας Γκαϊφύλλιας, Κρουστά: Γιάννης Σαβουλίδης, Χορωδία Κομοτηναίων, Χορωδία Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
