Πάντοτε προκαλούσε το ενδιαφέρον μου η χρήση παλιών τραγουδιών σε σκηνές κινηματογραφικών ταινιών, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για ελληνικά τραγούδια που ο εκάστοτε σκηνοθέτης τα έχει επιλέξει για το στίχο τους ή τη μουσική τους ή την ατμόσφαιρα που δημιουργούν, είτε συμβαδίζουν αρμονικά είτε είναι κόντρα στην εικόνα που «ντύνουν». Στον «Αστακό» του Γιώργου Λάνθιμου (όπως επίσης και στους περσινούς «Αισθηματίες» του Νίκου Τριανταφυλλίδη, αλλά και σε παλιότερερες ταινίες) υπάρχουν αντίστοιχες περιπτώσεις. 


Θέλω να μείνω σε ένα τραγούδι του Αττίκ, το «Από μέσα πεθαμένος», με ερμηνεύτρια τη Δανάη από ηχογράφηση του 1965. Είχε συμπεριληφθεί τότε σε ένα δεκάιντσο άλμπουμ στη Philips με τον τίτλο «Η Δανάη τραγουδάει Αττίκ». Τη Δανάη συνόδευε στο πιάνο ο Λεβ. Για την ιστορία, την επόμενη χρονιά, κυκλοφόρησε άλλος ένας δίσκος όπου η Δανάη τραγουδούσε Αττίκ αλλά με τη συνοδεία του Μίμη Πλέσσα στο πιάνο. 


Ψάχνοντας περισσότερο για το «Από μέσα πεθαμένος», στο βιβλίο της Δανάης για τον Αττίκ (που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Εστίας το 1986) υπάρχουν δύο αντικρουόμενα στοιχεία. Στον κατάλογο με τα τραγούδια του Αττίκ αναφέρεται για το συγκεκριμένο κομμάτι ότι γράφτηκε στο Κισλοβότσιν το 1917, ενώ στο οπισθόφυλλο του άλμπουμ με τον Λεβ - που υπάρχει σε ανατύπωση στο συγκεκριμένο βιβλίο και όπου υπάρχει ένα μικρό κείμενο για κάθε τραγούδι του δίσκου - διαβάζουμε για το «Από μέσα πεθαμένος» :

 

«Τραγουδάκι παράπονο. Πολύ λίγο γνωστό, ιδίως στους νεότερους, το μελωδικό αυτό λαϊκό τραγουδάκι είναι από τα τραγούδια που την έμπνευσή του δεν οφείλει ο Αττίκ σε καμιά συγκεκριμένη μούσα ή μουσίτσα. Γράφτηκε το 1925 και αφιερώθηκε εις τον κ. Ν. Κοκόλην».

 


Στα πιο πρόσφατα χρόνια, το τραγούδι αυτό ξανατραγουδήθηκε από την Αρλέτα στον δίσκο της «Ζητάτε να σας πω» το 1987, μαζί με άλλα τραγούδια του ελληνικού ελαφρού ρεπερτορίου, από την Χρυσούλα Στεφανάκη σε cd-αφιέρωμα στον Αττίκ το 2008, ενώ υπάρχει και μια αντρική ερμηνεία από τον Αλέξανδρο Μπουρδούμη το 2012 στο διπλό cd με τα τραγούδια της παράστασης «Αναζητώντας τον Αττίκ» (της αρτιότερης - κατά την ταπεινή μου άποψη - μουσικής παράστασης για το ελαφρό τραγούδι του μεσοπολέμου).


Τέλος, ας σημειώσω πως και στο φινάλε της ταινίας του Γιώργου Λάνθιμου υπάρχει Δανάη, όχι όμως φανερά. Για το τραγούδι «Τι ειν’ αυτό που το λένε αγάπη» του Τάκη Μωράκη και του Γιάννη Φερμάνογλου που ακούγεται με τη Sophia Loren και τον Τώνη Μαρούδα (από την ταινία «Το παιδί και το δελφίνι»), η Δανάη υποστήριζε ότι είναι δικοί της οι στίχοι.


Οι επανεκτελέσεις της Δανάης σε δημοτικά τραγούδια (σε διασκευή δική της και του Κώστα Γιαννίδη), σε δικές της συνθέσεις, σε τραγούδια του Αττίκ (οι δύο δίσκοι που αναφέρονται παραπάνω), αλλά και σε τραγούδια άλλων δημιουργών του ελαφρού τραγουδιού (Γιαννίδη, Χαιρόπουλου κ.α.) που πραγματοποιήθηκαν κατά την εικοσαετία 1957-1977, βρίσκονται συγκεντρωμένες σε ένα διπλό cd που κυκλοφόρησε με την επιμέλεια του Γιώργου Τσάμπρα το 2000. Στο βιβλιαράκι που συνοδεύει την έκδοση υπάρχουν πλούσια στοιχεία για τους συνθέτες και τα τραγούδια, καθώς και μια συζήτηση με την ίδια τη Δανάη.

 

Ελπίζω να κυκλοφορεί ακόμα.