hilaryhahn2Η Hilary Hahn ζήτησε από τον Χρήστο Χατζή να συνθέσει ένα έργο γι’ αυτήν

Η γλυκιά Hilary Hahn (Χίλαρυ Χαν) είναι η σημαντικότερη  βιολονίστα   της γενιάς
της. Γεννημένη το 1979 στο Λέξινγκτον της Βιρτζίνια των ΗΠΑ, έδωσε το πρώτο κοντσέρτο της με συμφωνική ορχήστρα στην ηλικία των 12 χρόνων, υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο με δισκογραφική εταιρεία (την SONY Classical) στα 16 της  και έκτοτε άρχισε αργά αλλά μεθοδικά να κατακτά τους φίλους της λόγιας μουσικής ολόγυρα της οικουμένης. Με αψεγάδιαστη τεχνική, με θαυμαστή αισθητική άποψη και γοητευτική παρουσία, δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο. Τα εγκώμια, τα βραβεία, οι διακρίσεις ήλθαν φυσιολογικά.

 

Ο Χρήστος Χατζής* γεννήθηκε στον Βόλο το 1953. Αφού τέλειωσε τις σπουδές του στο τοπικό παράρτημα του Ελληνικού Ωδείου, διεύρυνε τη μουσική του κατάρτιση, σε  πανεπιστημιακό επίπεδο, στις ΗΠΑ, εστιάζοντας στη σύνθεση. Το 1982, έχοντας ολοκληρώσει το διδακτορικό του (Ph.D) στη σύνθεση, εγκαταστάθηκε στον Καναδά, όπου σύντομα καθιερώθηκε ως ένας εκ των πλέον σημαντικών μουσουργών της χώρας. Εκλεκτικός, χωρίς ωστόσο να είναι δογματικός, έχει υπογράψει σημαντικά έργα ποικίλων μορφών, πολλά από τα οποία αναδείχτηκαν σε εξαιρετικά δημοφιλή και δισκογραφήθηκαν. Το πολυμεσικό σύνθεμά του Κωνσταντινούπολη (2000), φερ’ ειπείν, όπου κι αν παρουσιάστηκε απέσπασε ζηλευτά εγκώμια.

Στη μουσική του Χρήστου Χατζή συνυπάρχουν ηχοχρώματα και ρυθμοί από παντού της γης – αν και είναι ευδιάκριτη η προτίμησή του σε εκείνα του ελλαδικού χώρου. Κατασταλαγμένος στις απόψεις και τις επιλογές του συνθέτει μουσική που διαθέτει άμεσο επικοινωνιακό χαρακτήρα.

christos_hatzisΣτις αρχές της χρονιάς από το γραφείο δημοσίων σχέσεων της Hilary Hahn ανακοινώθηκε ένα πρωτότυπο και φιλόδοξο σχέδιο. Η διακεκριμένη βιολονίστα ανέθεσε σε 27 επιλεγμένους μουσουργούς από διάφορες χώρες, τη σύνθεση ενός σύντομου έργου για βιολί και πιάνο. Σκοπός της είναι να διαμορφώσει ένα ποικιλόμορφο και ποικιλόχρωμο πρόγραμμα με νέες συνθέσεις πλασμένες για αυτήν και αφού το παρουσιάσει σε ρεσιτάλ κατά τις περιόδους 2011-12 και 2012-13 να το δισκογραφήσει. Το πρόγραμμα έχει ήδη ονομαστεί In 27 Pieces: The Hilary Hahn Encores και τα σύντομα έργα, που το συναποτελούν, θα τα ερμηνεύσει συνοδευόμενη από τη καινούρια μουσική της σύντροφο, την εξαιρετική Ουκρανή πιανίστρια Βαλεντίνα Λιζίτσα. Διαβάζοντας τα ονόματα των 27 … τυχερών, ανακαλύψαμε και το όνομα του δικού μας Χρήστου  Χατζή! Ναι ανάμεσα στον Πολωνό Krysztof Penderecki, τον Φιλανδό Einojuhani Rautavaara, τον  Βρετανό Mark-Anthony Turnage, τον Ουκρανό Βαλεντίν Σιλβέστροφ, τη Γιαπωνέζα Μισίρου Οσίμα,  την Αϊζερμπαϊτζανή Φρανγκίζ Αλί-Ζαντέχ, τη Ρωσοαμερικανίδα Lera Auerbach, τον Αμερικανό James Newton Howard και  πολλούς άλλους ακόμη σημαντικούς σύγχρονους συνθέτες, υπάρχει και ο δικός μας Χρήστος Χατζής!

Ο Χρήστος Χατζής, μολονότι Καναδός πλέον και πολίτης του κόσμου, ποτέ δεν έπαψε να είναι Έλληνας. Συχνά βρίσκεται στη χώρα μας – και χώρα του. Είτε για διακοπές, είτε για να δει φίλους και συγγενείς, είτε για να παρακολουθήσει ερμηνείες έργων του, που πραγματοποιούνται συχνά-πυκνά. Αυτό το τρίτο ήταν η αιτία για την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα στις αρχές Μαρτίου.  Την Κυριακή 13 Μαρτίου, στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών η Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, υπό τον Αλέξανδρο Μυράτ,  παρουσίασε στο πλαίσιο του κύκλου Μετατροπίες ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμα με όνομα Μουσική Ελλάδα της Διασποράς. Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με το έργο του Χρήστου Χατζή Arabesque για σόλο βιολί, πιάνο και ορχήστρα εγχόρδων. Πολυμορφικό, το τετραμερές αυτό έργο, που γράφτηκε το 2009 κατόπιν παραγγελίας,  με φωτεινή διάθεση και άμεσα ψυχαγωγικό χαρακτήρα – στην αρχή του 2ου μέρους του π.χ. είναι εμφανή ηχορυθμικά στοιχεία της ντίσκο! - αποτελεί, τρόπον τινά, συμπυκνωμένη μουσική αυτοβιογραφία του πλαστουργού του. Οι τίτλοι των τεσσάρων μερών του είναι προσδιοριστικοί: «Innocence» (Αθωότητα), «A.D. 1980» (1980 μ.Χ), «With Regret» (Μετά μετανοίας) και «Gypsy Heart» (Τσιγγάνα καρδιά). Η ερμηνεία του, την οποία μορφοποίησε ο Αλέξανδρος Μυράτ και οι μουσικοί του, με εξαιρετικούς σολίστ τον Γιώργο Παναγιωτίδη (βιολί) και Τάσο Παππά (πιάνο), ήταν αυθόρμητη και απολύτως συνεπής προς το πνεύμα του έργου.

Είχαν προηγηθεί, ανάλογα δίκαιες και γοητευτικές ερμηνείες σημαντικών έργων, τριών ακόμη ελλήνων συνθετών της διασποράς – από τους εκατοντάδες που υπάρχουν. Ακούσαμε με τη σειρά τα Σ- Κασσιόπεια για σόλο κρουστά και ορχήστρα εγχόρδων, έργο σύγχρονης αισθητικής με γενναίες πρωτοτυπίες του Μηνά Μπορμπουδάκη (γενν. 1974, δρα στη Γερμανία), Djinn, κοντσέρτο για σόλο μαρίμπα και ορχήστρα εγχόρδων, έργο με σαγηνευτικές ρυθμικές διαθέσεις και ιδιαίτερη ενορχηστρωτική άποψη του Γιάννη Ψαθά (γενν. 1966, ζει στη Νέα Ζηλανδία) και Message in a bottle για ορχήστρα εγχόρδων, έργο με μάλλον συμβατική γραφή και κινηματογραφική ατμόσφαιρα του Κωνσταντίνου Καραβασίλη (γενν. 1979, στο Τορόντο γεννήθηκε, όπου και διαμένει).  Σολίστ στα δυο πρώτα έργα ήταν ο αξεπέραστος Δημήτρης Δεσύλλας (κρουστά). Πριν από τη συναυλία ο Χρήστος  Χατζής, ο Μηνάς Μπορμπουδάκης ο Κωνσταντίνος Καραβασίλης ο Αλέξανδρος Μυράτ και ο μουσικολόγος Ηλίας Γιαννόπουλος, παρουσίασαν και σχολίασαν τα έργα του προγράμματος στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη». Θαυμαστή, όντως, πρωτοβουλία.

Τον φίλτατο Χρήστο Χατζή συναντήσαμε πριν και μετά τη συναυλία και συζητήσαμε μαζί του για πολλά, κυρίως, όμως, για τη συνεργασία του με τη Χίλαρυ Χαν. Μας αποκάλυψε ότι όταν επικοινώνησε μαζί της για κάποιες διευκρινήσεις σχετικά με την ανάθεση, η βιολονίστα του ζήτησε να συνθέσει ένα ακόμη σύντομο έργο γι’ αυτήν, για σόλο βιολί αυτό. Όπερ και εγένετο. Τα δυο έργα είναι έτοιμα και είναι βεβαίως αφ  ιερωμένα στη Χίλαρυ Χαν. Το πρώτο (για βιολί και πιάνο) ονομάζεται Coming to (Ανακτώντας τις αισθήσεις, μπορούμε να το αποδώσουμε) και η ερμηνεία του διαρκεί κάτι περισσότερο από τρία λεπτά. Το δεύτερο (για σόλο βιολί, εν είδει «ανκόρ») ονομάζεται Dystopia (Δυστοπία-Κακοτοπιά, λογοτεχνικά όμως Αντι-ουτοπία) έχει διαφανείς θρησκευτικές προεκτάσεις και διαρκεί τέσσερα περίπου λεπτά. Η Χίλαρυ Χάν έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα της ερμηνείας των δυο έργων μέχρι τον Δεκέμβριο του 2013. Έκτοτε θα είναι διαθέσιμα από τον εκδοτικό οίκο «Προμηθέας» (Promethean Editions).
Έξω, οι μουσικοί μας πάνε καλά.image014
Πολύ καλά, μάλιστα.


Ο Γιώργος Β. Μονεμβασίτης είναι κριτικός και ιστορικός Μουσικής