Συνεπές στις εξαγγελίες του το «Ελληνικό Σχέδιο», το οποίο στεγάζεται στη «Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών», προκήρυξε για Τρίτη συνεχή χρονιά Αγώνες Δημιουργίας Ελληνικού Τραγουδιού, εστιάζοντας, τη φορά αυτή, τόσο στη σύνθεση, όσο και στο στίχο: Σύνθεση + Στίχος = Τραγούδι, είναι η φράση που χαρακτηρίζει το φετινό διαγωνισμό. Μέχρις εδώ τα πράγματα μοιάζουν σοβαρά.

 Ανατρέχοντας όμως στην προκήρυξη (http://www.sgt.gr/gr/programme/event/1124)
και τον κανονισμό που καθορίζει τους όρους συμμετοχής (http://www.sgt.gr/uploads/agones_dimiourgias_ellinikou_tragudiou_3_keimeno_kanonismou_14-15.pdf)

εύκολα αντιλαμβάνεται ο ενδιαφερόμενος – έστω και αν δεν προτίθεται να συμμετέχει – ότι το όλον εγχείρημα διέπεται από έλλειψη σοβαρότητας και ρεαλισμού. Δεν θα υπερέβαλε δε κάποιος αν το χαρακτήριζε, μικρό έστω, μνημείο προχειρότητας, επιπολαιότητας, ανευθυνότητας και άγνοιας της σημερινής πραγματικότητας.

Αν έπρεπε να επισημάνουμε και να αξιολογήσουμε κάθε σημείο της προκήρυξης και του κανονισμού που τεκμηριώνουν την αρνητική άποψη, θα έπρεπε να συγγράψουμε μια μικρή... διατριβή. Θα ήταν χρήσιμο αυτό, αλλά και κουραστικό, κυρίως για τον αναγνώστη. Γιαυτό επικεντρωνόμαστε σε μερικές μόνο παρατηρήσεις, οι οποίες είναι αποκαλυπτικές, τουλάχιστον της προχειρότητας.

Στο εισαγωγικό κείμενο του κανονισμού στο τμήμα που επιγράφεται «Χρονικά στάδια διεξαγωγής των αγώνων» αναφέρεται πρώτα-πρώτα: «1. 24 Ιουλίου 2013: Προκήρυξη των Αγώνων – Δημοσιοποίηση των όρων και των επιτροπών τους.» Ωραία. Αναρτήθηκε η προκήρυξη των Αγώνων στον ιστότοπο της Στέγης – το πότε ακριβώς δεν μας απασχολεί. Δημοσιοποιήθηκαν οι όροι – το πότε ακριβώς δεν μας απασχολεί. Οι επιτροπές των Αγώνων, όμως; Μέχρι τη στιγμή που γράφεται αυτό το σχόλιο, 10 Σεπτεμβρίου 2013, εκτός από τα μέλη της τετραμελούς Οργανωτικής επιτροπής, εκείνα των άλλων δυο επιτροπών που προβλέπονται από τον κανονισμό – και που είναι και οι πιο σημαντικές, γιατί αυτές τελικά θα κρίνουν τα τραγούδια – δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη! Προβλέπονται από τον κανονισμό 9μελής Προκριματική επιτροπή – τα τέσσερα μέλη της είναι αυτά της Οργανωτικής – και 9μελής Τελική επιτροπή.

Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά; Να μη γνωρίζει αυτός που επιθυμεί να συμμετέχει ποιος θα τον κρίνει; Πρωτοφανές! Άλλωστε έτσι προβλέπει και ο κανονισμός, που σε αυτό το σημείο είναι σωστός: Δημοσιοποίηση των επιτροπών των Αγώνων στις 24 Ιουλίου. Τον ακυρώνουν, επομένως, εξ ορισμού αυτοί που τον συνέταξαν! Όπως ακυρώνουν και τη δεύτερη παράγραφο του τμήματος «Χρονικά στάδια διεξαγωγής των αγώνων». Τι αναφέρει αυτή; Ιδού: «2. 24 Ιουλίου έως 20 Σεπτεμβρίου: Συγκέντρωση των συμμετοχών με τη μορφή ηχογραφήματος/demoκαι παρτιτούρας.» Αν κάποιος δηλαδή είχε έτοιμα τα τρία τραγούδια, που ορίζει και όπως ορίζει ο κανονισμός, στις 25 ή στις 30 Ιουλίου θα μπορούσε να τα υποβάλει; Αμ δε! Η προκήρυξη αναφέρει σαφώς και πάνω-πάνω αμέσως μετά το όνομα του διαγωνισμού: «Δηλώσεις συμμετοχής: 25/08 – 20/09/2013»! Κουλουβάχατα, δηλαδή.

Στους «Όρους συμμετοχής» αναφέρεται ότι «1.2.1. Ο κάθε υποψήφιος/-α διαγωνίζεται με μια τριάδα τραγουδιών, ώστε να παρουσιάζεται συνολικότερα το εύρος των δυνατοτήτων του και την αντοχή στο χρόνο της έμπνευσής του». Έτσι ακριβώς έχει γραφτεί – να μη διορθωθεί παρακαλώ. Να γελάσει κανείς ή να κλάψει με αυτό; Αν, δηλαδή, κάποιος έχει συνθέσει ένα μόνο, αλλά σπουδαίο τραγούδι, εξ ορισμού αποκλείεται! Αν κάποιος, δηλαδή, έχει συνθέσει ένα υπέροχο τραγούδι και δυο υποδεέστερα, η μουσική πραμάτεια του θα βρίσκεται στο έλεος μιας επιτροπής – φάντασμα που θα κρίνει το εύρος των δυνατοτήτων του; Έλα Σούμπερτ με τη «Φλαμουριά» σου και δυο λιγότερα γνωστά τραγούδια σου για να σε αποκλείσουμε! Και ποιος, παρακαλούμε, θα κρίνει, θα προδικάσει «την αντοχή στο χρόνο της έμπνευσής του», όταν η ιστορία της τέχνης βρίθει από περιπτώσεις δημιουργών και έργων που απαξιώθηκαν με την εμφάνισή τους για να αποδειχθούν τελικά αιώνια; Κι αν αυτά μοιάζουν ολίγον θεωρητικά – που καθόλου δεν είναι – αυτό που αφορά το αίτημα της παρτιτούρας και της ενορχήστρωσης οπωσδήποτε δεν είναι.

Αναφέρεται λοιπόν στους «Όρους συμμετοχής» «1.4. Το μουσικό κείμενο/παρτιτούρες πρέπει να είναι πλήρες και να αντιστοιχεί στη μορφή που θα παρουσιαστεί στη βραδιά του τελικού εφόσον επιλεγεί. Για την ενορχήστρωση θα πρέπει να γίνει με επιλογή από τα παρακάτω μουσικά όργανα.» Έτσι ακριβώς έχει γραφτεί – να μη διορθωθεί παρακαλώ. Αναφέρονται δεκαπέντε όργανα (ομάδες σε δυο-τρεις περιπτώσεις) για να διαλέξει όποιος επιθυμεί τη συμμετοχή. Και πρέπει από τώρα να καθορίσει την τελική μορφή ενορχήστρωσης με την οποία θα παρουσιαστούν τα τραγούδια του, και πρέπει να υποβάλει τώρα πλήρεις παρτιτούρες! Αποκλείεται δηλαδή εξ ορισμού ο σημερινός ... Μάρκος Βαμβακάρης, μια και δεν ξέρει να ενορχηστρώσει και να γράψει παρτιτούρες. Και ας γράφει τραγούδια όπως η «Φραγκοσυριανή», «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά», «Θα ‘ρθω να σε ξυπνήσω». Εκτός, βεβαίως, αν έχει να διαθέσει χρήματα – ο ίδιος ή ο μπαμπάκας του, δεν έχει σημασία – για να πληρώσει ένα σπουδαίο ενορχηστρωτή – τον ... Ραβέλ, ας πούμε - να ενορχηστρώσει τις ιδέες του και να του γράψει και τις παρτιτούρες. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: σ’ αυτή την περίπτωση ποιος διαγωνίζεται; Το τραγούδι ή η ενορχήστρωση;

Η έμπνευση ή το χρήμα; Ο υπολογισμός πρόχειρος: Για να ενορχηστρωθεί ένα τραγούδι από επαγγελματία, να γραφτούν σωστά οι παρτιτούρες που πρέπει να υποβληθούν και να ηχογραφηθεί χωρίς εκπτώσεις το τραγούδι σε μια καλή μονάδα ηχογραφήσεων χρειάζονται, στην καλύτερη περίπτωση, 1.000 ευρώ – ναι χίλια ευρώ! Πρέπει να υποβληθούν, σύμφωνα με την απαίτηση του κανονισμού, τρία τραγούδια. Επομένως τουλάχιστον 3.000 ευρώ. Και αν θέλεις, για να είσαι ανταγωνιστικός, και μια καλή, επαγγελματική φωνή για να τραγουδήσει το τραγούδι σου, πόσο, επί τρία, πρέπει ακόμη να πληρώσεις, αν δεν είναι φίλος/η σου; Μάλλον θα πρέπει να ντρέπονται όσοι συνέταξαν αυτούς τους όρους του κανονισμού για ένα τέτοιο διαγωνισμό στη σημερινή Ελλάδα! Το σωστό, δίκαιο, ηθικό και τίμιο, σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν να ζητηθούν από τους ενδιαφερόμενους απλά ηχογραφημένα δείγματα τραγουδιών – με ένα-δυο όργανα συνοδεία ή εκείνα ενός συγκροτήματος, αν πρόκειται για κάτι τέτοιο - και να ανέθετε ο φορέας υλοποίησης των Αγώνων σε ένα, τον ίδιο, ενορχηστρωτή, την ενορχήστρωση των 20 τραγουδιών που θα είχαν επιλεγεί για την τελική παρουσίαση. Τότε θα μπορούσε να μιλά κανείς για δικαιοσύνη, ισοτιμία και ισονομία!

Στα μελήματα της Οργανωτικής επιτροπής αναφέρονται και τα ακόλουθα (3.2.1.) «Ερευνάται η ιθαγένεια των υποψηφίων, η πάσης φύσεων νομιμότητα και κανονικότητα της υποψηφιότητας, η ελληνικότητα του είδους της σύνθεσης, η αντιγραφή, η μίμηση και ο πλαγιαρισμός.» Έλα, όμως, που στην προκήρυξη αναφέρεται ότι: «Μια εκδήλωση αφιερωμένη στις σημαντικότερες νέες δημιουργίες από τον πολυδιάστατο χώρο της εγχώριας τραγουδοποιίας.» Ιθαγένεια και ελληνικότητα από τη μια μεριά, πολυδιάστατος χώρος από την άλλη. Εδώ η σοφία του ελληνικού λαού θα έλεγε: «Και στραβός είναι ο γιαλός, και στραβά αρμενίζουμε». Και ο νοών νοείτω! Και όποιος μιλά για ελληνικότητα τόσο εμφατικά – διαβάστε όλο τον κανονισμό - καλό είναι να μη χρησιμοποιεί λέξεις, που δεν υπάρχουν σε κανένα νεοελληνικό λεξικό, όπως «πλαγιαρισμός». Μικρό το κακό θα πείτε. Όχι το κακό είναι μεγάλο!


Για το τέλος αφήσαμε το πλέον ευτράπελο της ιστορίας, που αποδεικνύει, όμως, πολλά. Επισκεφτείτε, παρακαλούμε, τον ιστότοπο της προκήρυξης. Δεξιά των αναγραφομένων υπάρχει η στήλη των χορηγών/συνεργατών της εκδήλωσης. Και ανάμεσα στα άλλα υπάρχουν τα λογότυπα του KOSMOS 93,6 και του ΤΡΙΤΟΥ 95,6 & 90,9!!! Η προκήρυξη αναρτήθηκε το νωρίτερο την 24η Ιουλίου. Οι ραδιοσταθμοί KOSMOS και ΤΡΙΤΟ, ως ανήκοντες στην ΕΡΤ Α.Ε., έπαψαν, ως γνωστόν, βιαίως να λειτουργούν την 11η Ιουνίου. Παγκόσμια πρωτοτυπία λοιπόν: Ανύπαρκτοι ραδιοφωνικοί σταθμοί είναι χορηγοί/συνεργάτες μιας τόσο “σοβαρής” εκδήλωσης. Το γεγονός ότι τρία από τα τέσσερα μέλη της Οργανωτικής επιτροπής των Αγώνων ήσαν στελέχη ή συνεργάτες της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (Ε.ΡΑ.), όταν αυτή έπαψε να υπάρχει, στερεί, πιστεύουμε, μετά από αυτό, από τους Αγώνες, κάθε ίχνος σοβαρότητας.

 

Οι υπεύθυνοι του Ελληνικού Σχεδίου μιμήθηκαν τον Μάνο Χατζιδάκι στη χρήση του όρου Αγώνες που αυτός είχε καθιερώσει – θυμίζουμε τους τόσο γόνιμους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού που πραγματοποιήθηκαν στην Κέρκυρα το 1981 και το 1982. Δυστυχώς, τον μιμήθηκαν μόνο σε αυτό!

Υ.Γ. Η αναξιοπιστία του όλου εγχειρήματος αποδεικνύεται και από ένα ακόμη σοβαρότατο γεγονός. Ο κανονισμός των πρώτων Αγώνων – που πραγματοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2011 – προέβλεπε, αν θυμόμαστε καλά, για τον νικητή έκδοση ηχογραφήματος (CD) με τραγούδια του από πολυεθνική δισκογραφική εταιρεία. Ακόμη το περιμένουμε – οι νικητές, νικήτριες για να ακριβολογούμε, ήσαν τελικά δυο και αυτές τις θυμόμαστε καλά γιατί πραγματικά άξιζαν το βραβείο: Ήσαν η Νεφέλη Λιούτα και η Κατερίνα Φωτεινάκη.