Η καταπάτηση ή ορθότερα ο περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης, του τύπου και του ατόμου μεμονωμένα, έχει μία μακρά ιστορία που ξεκινάει από τότε που οι άνθρωποι επέλεγαν να μην ακολουθούν κατά γράμμα όσα τους επέβαλλε το εκάστοτε κράτος και συνήθιζαν να αντιδρούν ενάντια σε αυτό. Το θέμα όμως είναι πως το αντιμετωπίζει ο καθένας και σε ποια πλευρά βρίσκεται. Όπως τραγουδούσαν και οι Almanac Singers Which Side Are You On…?

Το κομμάτι αυτό δημιουργήθηκε το 1931 από την Florence Reece και έκτοτε έχει τραγουδηθεί ξανά και ξανά από πολλούς καλλιτέχνες. Άλλωστε γράφτηκε σε μία εποχή και για μία περίσταση που δεν φαίνεται να απέχει πολύ από τη δική μας εποχή ή τουλάχιστον έχει αρχίσει να εμφανίζει ανησυχητικές ομοιότητες.

Η Reeceήταν γυναίκα ενός –όπως θα λέγαμε σήμερα- συνδικαλιστή των μεταλλωρύχων την περίοδο που είχαν έρθει σε ρήξη με τους ιδιοκτήτες των ορυχείων. Ένα βράδυ που οι ιθύνοντες θεώρησαν λογικό να εισβάλλουν στο σπίτι τους προκειμένου να εντοπίσουν τον σύζυγο της, η Reece τρομοκρατημένη από την αιφνίδια είσοδο έγραψε την ίδια νύχτα τους στίχους του τραγουδιού στο ημερολόγιο της κουζίνας της. Κι από τότε δεν έχει πάψει να θεωρείται επίκαιρο…

Η ιστορία προχωράει και το 1941 οι Almanac Singersτραγουδούν ξανά στο ίδιο μοτίβο αλλά το μόνο που ζητάνε αυτή τη φορά είναι το δικαίωμα της δουλειάς μέσα από τους στίχους ενός τραγουδιού που έλεγε πως τα εκατομμύρια αυτών των λίγων που τα διαθέτουν δεν τους ενδιέφεραν ποτέ.

Το κομμάτι τους Ι Don’t Want Your Millions, Mister τραγουδάει και ο Tom Rush το 1989 στην επανακυκλοφορία του άλμπουμ Blues, Songs and Ballads και απευθύνεται σε όσους ακούν«All I want is the right to live, Mister, Give me back my job again».Δύσκολα θα διαφωνούσε κανείς για το γεγονός πως το δικαίωμα της εργασίας είναι εξίσου σημαντικό και συνδέεται άμεσα με την ελευθερία του ατόμου, καθώς χωρίς αυτήν καταλήγει να στερείται βασικών αναγκών και κατά συνέπεια βασικών δικαιωμάτων.Σε εποχές παράξενες όμως υπάρχουν κι άλλα πράγματα για τα οποία ανησυχεί κανείς. Παραδείγματος χάριν πολλοί αναρωτιούνται για το αν και κατά πόσο μπορούν να εκφράζονται όπως επιθυμούν…

Ο Woody Gurthie είχε θέσει κάποια ερωτήματα στο παρελθόν «Have you seen that vigilante man? Well, what is a vigilante man»? Μάλλον ο καθένας μπορεί να αναρωτηθεί και να δώσει την δική του απάντηση ακόμα κι αν οι στίχοι του συγκεκριμένου τραγουδιού αναφέρονται στην γενική απεργία του Σαν Φρανσίσκο το 1934. Οι διαδηλωτές τότε πέρα από τις προσωπικές διεκδικήσεις εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκεια τους ενάντια στην αυθαιρεσία των αστυνομικών αρχών και της εργοδοσίας που μπορούσε ακόμα και να διαχειριστεί κατά βούληση τις ζωές των εργαζομένων της...

Αρκετά χρόνια μετά ο Les McCann στο τραγούδι Compared To What(?) φαίνεται να σκεφτόταν -σε soulκαι RnBρυθμούς- για όλα όσα καταλήγουν να θεωρούνται δεδομένα και για όλα εκείνα που τελικά καθιερώνονται στο νου των ανθρώπων χωρίς περαιτέρω αμφισβήτηση. «They all tryin' to teach us what they think is right(…)Where's that bee and where's that honey? Where's my God and where's my money? Unrealvalues, crassdistortion». Άλλωστε ο πόλεμος του Βιετνάμ ενέπνεε πάντα κι ακόμα περισσότερο ο πρόεδρος Νίξον με την ιδιαίτερη σκέψη και τις πράξεις του πάνω στα πράγματα.

Όπως τραγούδησαν λίγο αργότερα και οι Crosby, Stills, Nash & Young -CSNY- «Τin Soldiers and Nixon's Comin» (Ohio) ή ακόμα καλύτερα Findthe Cost Of Freedom σύμφωνα με το ομώνυμο τραγούδι του 1970 που συμπεριλαμβάνεται –όπως και το προηγούμενο- στο ίδιο άλμπουμ 4 WayStreet.

Βέβαια ίσως αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία είναι όχι πόσα τραγούδια έχουν γραφτεί για ανάλογες περιστάσεις, αλλά πόσο έχουν αλλάξει τελικά οι συνθήκες και οι αντιλήψεις από τότε μέχρι σήμερα… Κι όπως γράφτηκε στο παρελθόν από την Κατερίνα Γώγου «Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια, στο μυαλό είναι ο στόχος. Το νου σου ε;»