Είναι γεγονός ότι οι τέχνες και ο πολιτισμός υφίστανται τις μεγαλύτερες συνέπειες της πολυεπίπεδης κρίσης – ανθρωπιστική, οικονομική, υγειονομική – που βιώνουμε. Περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι χρέος μας να βοηθήσουμε, να στηρίξουμε τον πολιτισμό και τις τέχνες, κυρίως τις παραστατικές γιατί αυτές είναι εν προκειμένω εξ ορισμού οι πλέον αδικημένες.  Εκτός αυτού τα ηχογραφήματα, όσα αντιστέκονται στην... άυλη εποχής μας,  και τα βιβλία αποτελούν βέλτιστες επιλογές δώρου, γιατί η μέθεξη που προσφέρουν διαρκεί όσο ολόκληρη η ζωή.  Ίσως οι προτάσεις μας δώσουν κάποιες ιδέες στον αναγνώστη και διευκολύνουν τις αναζητήσεις του. 

 

Πρόσφατες ή σχεδόν πρόσφατες όλες οι εκδόσεις – κυκλοφόρησαν από το τέλος του 2019, έως λίγο πριν το τέλος του 2020,  το 2020 οι περισσότερες. Κάθε μια τους διαθέτει το ιδιαίτερο, που την καθιστά διαχρονική. Και είναι όλες, βεβαίως, αμέσως ή εμμέσως,  ελληνικού ενδιαφέροντος. Όσα από τα  ηχογραφήματα και τα βιβλία που προτείνουμε εκδόθηκαν στη χώρα μας, μάς τα δώρισαν οι δημιουργοί ή οι εκδότες τους και πολύ τους ευχαριστούμε για τη γενναιοδωρία τους. Τέλος ας μην αποτελέσουν αποτρεπτικούς  παράγοντες οι  σκέψεις για το πως θα προμηθευτούμε και πως και πότε θα δωρίσουμε. Τη μουσική μπορούμε να την αγοράσουμε πανεύκολα πλέον σε άυλη μορφή από το διαδίκτυο. Αρχές Δεκεμβρίου που συντάσσεται αυτό το κείμενο τίποτα δεν είναι δεδομένο αφού ο αόρατος εχθρός επιμένει.

 

Ωστόσο, οι γιορτές και η καινούρια χρονιά, που δεν είναι δίσεκτη (!) πλησιάζουν. Ας κοιτάξουμε λοιπόν με αισιοδοξία το μέλλον και ας ελπίσουμε ότι θα λευτερωθούμε σύντομα από τις μάσκες. Τότε προτάσεις και ιδέες θα είναι άμεσα εφαρμόσιμες και θα προσθέτουν χαρά στη χαρά της συνάντησης με αυτούς στους οποίους επιθυμούμε να προσφέρουμε τα δώρα μας. 

 

 

 

ΤΑ ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

 

 

• Μπάντα της Φλώρινας των Αδελφών Βαλκάνη – Μελωδίας Ροδόσταγμα [2020] Όγδοο MUSIC GROUP   

Γιατί επί έξι δεκαετίες και τέσσερις πλέον γενιές η Οικογένεια Βαλκάνη συντηρεί την παράδοση με γνήσια και αμόλυντα από την τεχνολογία υλικά. Αποστάγματα ήχων τερπνά  επεξεργασμένα με την πίστη ότι αυτό που άντεξε στο χρόνο είναι αιώνιο.

Ρυθμοί και τρόποι της ελληνικής γης που ναι μεν στηρίζονται στην παράδοση, δεν αγνοούν όμως το καινούριο.

Έτσι το παλιό σμίγει αρμονικά με το νέο, «Παίρνει απ’ τη νιότη χρώματα» και κουβαλάει την ακροαματική ηδονή της «Θαλάσσιας αύρας» στου «Ολύμπου της πλαγιές» 

 

 

 

 

Άλκης Μπαλτάς –  GREECE -  Βίκυ Στυλιανού (πιάνο) [2020] Subways Music SM 201

Γιατί ο Άλκης Μπαλτάς με αυτή την πανέμορφη «ελλαδογραφία» του επαναπροσδιορίζει με σύγχρονο και  προσωπικό, αλλά πάντοτε σαγηνευτικό, τρόπο τον ήχο της ελληνικής γης: της στεριάς και της θάλασσας. Και φτάνει μακριά: ίσαμε τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Κύπρο... Δεκαέξι σύντομα συνθέματα για πιάνο διατρέχουν μνήμες, αφουγκράζονται στιγμές, αναπολούν με νοσταλγία το χθες. Πρωτότυπα όλα και σημερινά κι ας μοιάζουν να έρχονται από μακριά. Μια απολαυστική ξενάγηση  στις ηχητικές ομορφιές αυτού του κόσμου του μικρού, του μέγα!!!  Κάτι που το έχουμε απόλυτη ανάγκη σε τούτες τις δύστηνες εποχές. Ιδανική ερμηνεύτρια η Βίκυ Στυλιανού στην οποία άλλωστε είναι αφιερωμένο το έργο.  

 

 

Γεωργία Βεληβασάκη/Luis Borda – Aleli-Encuentros y Despedidas – Γεωργία Βεληβασάκη (τραγούδι), Luis Borda (κιθάρα)  [2019] Μετρονόμος Metr097

Γιατί τούτη η δεύτερη συνάντηση της κιθάρας του Luis Borda με τη φωνή της Γεωργίας Βεληβασάκη δεν αποτελεί μια τυπική συνέχεια της πρώτης, αλλά με συνδετικό κρίκο τη «Βοσκοπούλα» (που αγάπησα), αλλά και το «Aleli»,  καλεί σε ένα καινούριο σαγηνευτικό ταξίδι, μετ’ επιστροφής μάλιστα, από την Κρήτη στο Μπουένος Άιρες. Εδώ σμίγει ο Ερωτόκριτος με τον Αταουάλπα (Γιουπάνκι), σμίγει το τάνγκο με τα ριζίτικα. Ευγενικιά περήφανη μελαγχολία, που θέλει ο ποιητής, προορισμένη να συγκινεί κάθε ευαίσθητη ψυχή. Εξαιρετική από κάθε άποψη η έκδοση.   

 

 

• Οι ήχοι της ψυχής μου - Βασίλης Κανελλόπουλος (κλασική κιθάρα) [2019] Καθρέφτης ήχων αληθινών Κ191201

Γιατί η νεότερη γενιά των Ελλήνων κιθαριστών, που άξιος εκπρόσωπός της είναι ο Βασίλης Κανελλόπουλος – το 1994 γεννήθηκε – διαλαλεί περίτρανα τη συνέχεια. Μια σπουδαία παράδοση που θα ήταν κρίμα και άδικο να χαθεί.

Σε αυτό το πρώτο απολύτως προσωπικό του ηχογράφημα ο νεαρός κιθαριστής, που κοιτάζει φανερά και τη βυζαντινή μουσική και την παράδοση, παραθέτει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμα ακρόασης, δομημένο με γνωστά και άγνωστα έργα του κιθαριστικού ρεπερτορίου, ελληνικά και ξένα.

Και τα αναδεικνύει τόσο με την κατακτημένη δεξιοτεχνία του, όσο και με την έμφυτη ευαισθησία του.

 

 

 

1. Luigi Garrisi – Mala Agapi/ Νέες μουσικές του έρωτα και της απουσίας στην αρχαία ελληνική γλώσσα του Σαλέντο – Luigi Garrisi και διάφοροι [2019]  ANIMAMUNDI EDIZIONI (Βιβλίο & CD)

Γιατί ο φίλος Luigi Garrisi, γεννημένος στην ελληνόφωνη Καλημέρα (Calimera) της Νότιας Ιταλίας – στην οδό Αθηνών, μάλιστα – έχει ταχθεί στην προστασία και  διατήρηση της   ντόπιας διαλέκτου.

Μας τον προξένεψαν οι αγαπητοί Encardia. Οι δραστηριότητές του είναι  πολυσήμαντες  και πολυεπίπεδες – είναι κοινωνικός λειτουργός και μουσικός και ασχολείται με τη διοργάνωση και παραγωγή σημαντικών πολιτιστικών δράσεων.

Σε αυτές προσέθεσε πρόσφατα αυτό το υπέροχο ηχογράφημα – δέκα τραγούδια σχεδόν όλα σε στίχους και μουσική δική του, «Οδός Αθηνών», «Λυκαβηττός» ενδεικτικοί τίτλοι τους – το οποίο συνοδεύεται ή συνοδεύει πιο σωστά ένα εξίσου υπέροχο βιβλίο με 128 σελίδες! Και δάσκαλος που διδάσκει, με πολύ αγάπη μάλιστα, ο Λουίτζι.

 

 

 

 

Σπύρος Προσωπάρης – Spring Ritual - Μουσική για μπάντα πνευστών  – Μπάντα της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας, Σπύρος Προσωπάρης (αρχιμουσικός) [2020] Subways Music SM 195

Γιατί ως γνήσιο τέκνο της μουσικομάνας Κέρκυρας ο Σπύρος Προσωπάρης έχει αφιερώσει τη ζωή του στη μουσική. Οι σπουδές και οι δραστηριότητές του είναι αξιοθαύμαστες. Ο μεγάλος μουσικός του έρωτας είναι, κατά πως φαίνεται, η μπάντα πνευστών και σε αυτή έχει εστιάσει το ενδιαφέρον του. Τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ο Αρχιμουσικός της περίφημης και ιστορικής Μπάντας της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας («Παλαιά» Φιλαρμονική) – ιδρύθηκε το 1840 και άλλη να την ανταγωνιστεί έκτοτε δεν υπάρχει.  Εκτός αυτού είναι και Διευθυντής των Σχολών της Φιλαρμονικής Εταιρείας, ενώ ταυτοχρόνως, αξιοποιώντας τις γνώσεις και τις εμπνεύσεις του, συνθέτει ποικίλα μουσικά έργα  για ορχήστρα πνευστών κυρίως. Σε αυτό το πρόσφατο ηχογράφημα μας προσφέρει, διευθύνοντας τη δική του Μπάντα, ένα λαμπερό και γοητευτικό απάνθισμα από την πρωτογενή δημιουργία του της τελευταίας εικοσαετίας.

 

 

 

 

Μπάμπης Κανάς  – Strings*Plus – Κουαρτέτο εγχόρδων L’Anima, Δημήτρης Βάμβας (όμποε), Γραμμένος Χαλκιάς (κλαρινέτο) [2020] Irida Classical 024

Γιατί ο Μπάμπης Κανάς χρησιμοποιώντας, εν προκειμένω, ως βασικό μουσικό εργαλείο το κουαρτέτο εγχόρδων, παρουσιάζει σε αυτό το ηχογράφημα τρία έργα του, που τεκμηριώνουν καλειδοσκοπικά τη μουσική του φιλοσοφία. Η μουσική του είναι κατά βάσιν τονική, υπηρετεί την παραδοσιακή αρμονία, δεν αδιαφορεί, όμως, για τα κελεύσματα της εποχής. 1997, 2012, 2017 είναι οι χρονιές της δημιουργίας των τριών έργων, που δεν στερούνται ευχάριστων εκπλήξεων. Το Κουιντέτο για κλαρινέτο και έγχορδα, φερ’ ειπείν, έχει μελωδικό πυρήνα βασισμένο στην επωδό του τραγουδιού του Διονύση Σαββόπουλου «Γεννήθηκα στη Σαλονίκη»! Ευτυχισμένες οι ερμηνείες της μουσικής του Μπάμπη Κανά από το εξαιρετικό Κουαρτέτο εγχόρδων L’ Anima και τους εξαιρετικούς σολίστες Δημήτρη Βάμβα και Γραμμένο Χαλκιά.

 

 

J. S. Bach -  The French Suites  - Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου (πιάνο) [2020, 2 CD] First Hand FHR070

Γιατί η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου με αυτό το δεύτερο διεθνές προσκύνημά της στη μουσική του Μεγάλου Κάντορα επιβεβαιώνει μια σχέση ζωής με τα έργα του για πληκτροφόρο.

Εκτός από τις 6 γαλλικές σουίτες στην εξαίρετη αυτή έκδοση ερμηνεύει και άλλα ξεχωριστά έργα του Μπαχ, όλα με τη σφραγίδα της γνώσης, του σεβασμού και της προσωπικότητας. Απόλυτη μπαρόκ αισθητική προσέγγιση χωρίς υποτροπιασμούς σε κλασικισμό ή ρομαντισμό. Τα εγκώμιά μας αυθόρμητα και ειλικρινή.   

 

 

 

 

Γιώργος Μεράντζας  – Κόσμε που να σε γυρίσω …   – Γιώργος Μεράντζας (τραγούδι) [2020] Όγδοο MUSIC GROUP   

Γιατί μπορεί ο Γιώργος Μεράντζας να έχει αποσυρθεί εδώ και χρόνια από τη μουσική καθημερινότητα – τον ζηλεύουμε καθώς τον σκεφτόμαστε εκεί ψηλά στα Τζουμέρκα και στο «Ξενείον» του – κάθε τόσο όμως επιστρέφει για να μας θυμίσει ότι αυτός ήταν που μας λάβωσε πρώτος με τη «Δίκοπη ζωή». Νάτος ξανά με έντεκα καινούρια τραγούδια που ανασαίνουν ωστόσο  στη μυρουδιά του παλιού. Δυο στιχουργοί, δυο ποιητές, επτά διαφορετικοί ποιητές των ήχων, ένας όμως και όπως πάντα γνήσιος και ασυμβίβαστος ο ερμηνευτής. Ο Γιώργος αφιερώνει την έκδοση στη Μάγδα Φύσσα· το καταληκτικό τραγούδι «Απ’ το Στρόμπολι» (στίχοι: Βαγγέλης Βελώνιας, μουσική: Γιώργος Καζαντζής) είναι πλασμένο στη μνήμη του Θάνου Μικρούτσικου. Τροπάρια για φονιάδες της νέας εποχής ...

 

 

Κορνήλιος Διαμαντόπουλος -  Impossible piano solos: 64 studies for midi piano – Κορνήλιος Διαμαντόπουλος [2020, 2 CD]  Aυτοέκδοση - Enatimorion Music

Γιατί πάντα αιρετικός και απρόβλεπτος ο πολυσχιδής Κορνήλιος Διαμαντόπουλος δεν διστάζει να εναντιωθεί στην εφησυχασμένη μουσική λογική. Σε αυτή την πρόσφατη δισκογραφική του κατάθεση προτείνει 64 γυμνάσματα για midi και όχι συμβατικό πιάνο· και τούτο γιατί θεωρεί – και αυτή είναι η πραγματικότητα - ότι αυτά τα μικροσυνθέματά του είναι αδύνατο – το impossible του τίτλου – να ερμηνευτούν από ανθρώπινα χέρια. Μην περιμένετε λοιπόν να τα ακούσετε σε κάποια αίθουσα συναυλιών. Ακούστε τα όπως είναι ηχογραφημένα με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας και βεβαιωθείτε ότι αυτό είναι ένα κομμάτι από το (εγγύς) μέλλον της μουσικής. Έκδοση ξεχωριστή έως και μοναδική που κοσμείται από ένα ευφάνταστο εξώφυλλο, δημιούργημα και αυτό του σεμνού, πλην όμως, ασυγκράτητου, ως προς τις ιδέες, Κορνήλιου.       

 

 

Νίκος Σκαλκώτας  – The neoclassical Skalkottas – Συμφωνιέττα, Κλασική συμφωνία, Τέσσερις εικόνες για ορχήστρα, Αρχαίον ελληνικόν εμβατήριον – Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ), Στέφανος Τσιαλής (αρχιμουσικός) Σολίστ Ιωάννης Καραμπέτσος (τρομπέτα) [2020] NAXOS 8.574154

Γιατί μπορεί η επετειακή χρονιά να ήταν η περσυνή – 70 χρόνια πέρασαν από την εκδημία του Νίκου Σκαλκώτα -  τα δισκογραφικά όμως εγκώμια στη μουσική του συνεχίζονται. Σε τούτο εστιάζουν στην τελευταία περίοδο της ζωής του, τότε που ο σπουδαίος αυτός μουσουργός απομακρύνθηκε από την πρωτοπορία και έστρεψε το βλέμμα, με καινούρια, ωστόσο, διάθεση, προς την δοκιμασμένη παράδοση του κλασικισμού. 

Ο νεοκλασικός Σκαλκώτας λοιπόν μέσα από τέσσερα συνθέματα που ακούγοντάς τα αναρωτιόμαστε ποια θα ήταν η εξέλιξη της λόγιας μουσικής αν ο βίος του ήταν περισσότερο μακρύς – στα 45 του χρόνια ήρθε απρόσμενα και άδικα το τέλος. Η έκδοση τιμά καθόλα την επέτειο. Ας δείξουμε  στους ξένους που στηρίζουν την ελληνική μουσική, ότι την αγαπάμε και τη στηρίζουμε. 

 

 

 

Μίλτος Πασχαλίδης – Στη χώρα των αθώων  – Μίλτος Πασχαλίδης, Γιώργος Νταλάρας, Φοίβος Δεληβοριάς, Θάνος Μικρούτσικος [2020], Όγδοο MUSIC GROUP

Γιατί σε τούτη τη φαιόχρωμη εποχή ακόμη και οι τραυματικές εμπειρίες που θυμίζουν αλησμόνητους φίλους, μπορούν να μετατραπούν σε μικρές μουσικές γιορτές. Αρκεί να υπάρχει η έμπνευση και η γόνιμη αγάπη που και τις δυο διαθέτει σε περίσσευμα ο Μίλτος Πασχαλίδης. Έναυσμα ήταν το συγκλονιστικό ποίημα που συνέθεσε ο Μάνος Ελευθερίου σαν έμαθε τον παράλογο και άδικο θάνατο του Βαγγέλη Γιακουμάκη, Κρητικού φοιτητή στα Γιάννενα. Τα λοιπά ήρθαν όχι ως συμπλήρωμα, αλλά ως μια ενσυνείδητη, φυσιολογική συνέχεια. Κι έτσι έσμιξαν «στη χώρα που ποτέ δεν έφταιξε κανείς για τίποτα» παλιοί φίλοι, όπως ο Θάνος, ο Μάνος, ο Λαυρέντης για να μας θυμίσουν ότι αφενός μεν υπάρχουν και μη εφήμερες δόξες, αφετέρου δε η ζωή δεν μπορεί και δεν πρέπει να σταματάει. Ούτε η μουσική, ούτε τα λόγια.  

 

 

Άλκης Μπαλτάς – Όσκαρ Ουάιλντ  – Ο Εγωιστής Γίγαντας  –  Μικτή Χορωδία Δημοτικού Ωδείου Λάρισας, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Δήμου Λαρισαίων, Παιδική Χορωδία Δημοτικού Ωδείου Λάρισας, Κώστας Τσιάνος (αφηγητής), Δημήτρης Καρβούνης (μουσική διεύθυνση)  [2019], Subways Music SM 194

Γιατί ο πολυγραφότατος και εξαιρετικά δραστήριος δισκογραφικά τον τελευταίο καιρό Άλκης Μπαλτάς αποδεικνύει για μιαν ακόμη φορά  ότι ξέρει να επιλέγει τους ερμηνευτές της μουσικής την οποία υπογράφει. Ακόμη και όταν η μουσική αυτή δεν είναι δικιά του, αλλά την παρουσιάζει ως μεταπράτης.  Όπως στην περίπτωση του Εγωιστή Γίγαντα. Για να φτιάξει ένα μουσικοθεατρικό έργο με εκπαιδευτικούς κυρίως προσανατολισμούς βασισμένο στο παραμύθι του Όσκαρ Ουάιλντ The Selfish Giant επέλεξε δυτική μεσαιωνική μουσική την επεξεργάστηκε καταλλήλως και την συνύφανε με το λόγο του Ουάιλντ. Εξαιρετικό το αποτέλεσμα συντάσσεται με την επιθυμία του συγγραφέα  να απευθύνεται το έργο στα παιδιά και να τα συγκινεί. Οι εκλεκτοί ερμηνευτές ευλογούν και τον λόγο και τη μουσική.

 

 

L. V. Beethoven – Symphony No. 5    – MusicAeterna, Θεόδωρος Κουρεντζής (αρχιμουσικός) [2020] SONΥ 19075884972   

Γιατί σε τούτη τη χρονιά που ήταν μουσικά πλημμυρισμένη από τους ήχους του Μπετόβεν – αφορμή η συμπλήρωση τον Δεκέμβριο 250 χρόνων από τη γέννησή του – στον τομέα της δισκογραφίας διακρίθηκε ιδιαίτερα η ερμηνευτική προσέγγιση της δημοφιλούς Πέμπτης Συμφωνίας από τον ημέτερο Θεόδωρο Κουρεντζή και το μουσικό του σύνολο MusicAeterna. Το πλέον ερμηνευμένο, το πλέον δισκογραφημένο έργο του λατρεμένου Γερμανού μουσουργού επέλεξε ο Κουρεντζής για να γιορτάσει την επέτειο, χωρίς να νοιαστεί για τις συναρπαστικές ερμηνείες του που έχουν προηγηθεί. Θρίαμβος και δικαίωση στεφανώνουν την τόλμη του! Η ακρόασή του αποκαλύπτει ήχους που δεν έχουν ακουστεί ποτέ πριν! Λες και ο ίδιος ο Μπετόβεν έχει ανεβεί στο πόντιουμ και συνδιευθύνει. Η εκκεντρικότητα ή πιο σωστά η διαφορετικότητα του Κουρεντζή είναι ορατή και σε αυτή την περίπτωση με την πρώτη ματιά! Δείτε τα αναγραφόμενα στην όψη της έκδοσης, υπολογίστε ότι έχει διάρκεια μόνο 30 λεπτά μια και περιέχει μόνο και μόνο την Πέμπτη! Άλλους ίσως τους ενοχλούν· εμάς μας ενθουσιάζουν...   

 

 

 

 

Κλασική Εκκλησιαστική Μουσική – Σπουδή 9  - Αρχάγγελοι      

Βυζαντινός Χορός ΤΡΟΠΟΣ – Κωνσταντίνος Αθ. Αγγελίδης (μουσική διεύθυνση) [2020], ΤΡΟΠΟΣ ΒΧΤ 20

Γιατί ο χοράρχης Κωνσταντίνος Αθ. Αγγελίδης με τον Βυζαντινό Χορό ΤΡΟΠΟΣ, τον οποίο έχει ιδρύσει και διευθύνει, συνεχίζουν ακατάπαυστα, χωρίς να υπολογίζουν κρίσεις και πανδημία, το θεάρεστο έργο τους, δισκογραφώντας με σεβασμό και  σεμνότητα τεκμήρια της βυζαντινής κληρονομιάς.  Σε αυτή τη εικοστή  (!) δισκογραφική τους κατάθεση, που έχει τίτλο Σπουδή 9  και είναι ενταγμένη στη σειρά Κλασική Εκκλησιαστική Μουσική, αφιερώνουν την αγάπη και τη φιλέρευνη διάθεσή τους στα ευλαβικά μελίσματα που αφορούν τους Αρχάγγελους Μιχαήλ και Γαβριήλ.  Επτά είναι τα επιλεγμένα ψαλλόμενα μέλη, άλλα γνωστών και άλλα άγνωστων δημιουργών εκκλησιαστικής μουσικής, όλα άψογα ερμηνευμένα και άψογα παρουσιασμένα σε μια υποδειγματική και γενναιόδωρη από κάθε άποψη έκδοση. Για να μη λησμονούμε και αυτή τη σπουδαία, όσο και μοναδική όψη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. 

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ

 

 

 

Μαγδαληνή Καλοπανά Συστηματικός και βιο-βιβλιογραφικός κατάλογος έργων Δημητρη Δραγατάκη Φίλιππος Νάκας,  σελ. 306 [2019]

Γιατί ο μουσουργός Δημήτρης Δραγατάκης (1915-2001) υπηρέτησε με ξεχωριστή σεμνότητα και ήθος τη λόγια ελληνική μουσική. Εστίασε τη δημιουργική προσπάθειά του στο συγκερασμό της δημοτικής παράδοσης, της πατρίδας του κυρίως, της Ηπείρου,  με τη λόγια μουσική πλάθοντας σπουδαίο σε ποιότητα αλλά και όγκο – περί τα 150 συνθέματα περιέχει ο κατάλογός του – έργο, πρωτότυπο και γνήσια ελληνικό. Η οφειλή προς αυτόν επομένως μεγάλη. Μέρος της οφειλής εκπληρώνει με αξιοθαύμαστο τρόπο η μουσικολόγος και εκπαιδευτικός Μαγδαληνή Καλοπανά συντάσσοντας και συγγράφοντας τον «Βιο-βιβλιογραφικό κατάλογο» των έργων του, επέκεινα της προ ετών διδακτορικής διατριβής της.

Στο πόνημά της, που αποτελεί υπόδειγμα έρευνας και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της, παρέχει πλήρη καταγραφή των έργων του, που κάθε άλλο παρά απλή είναι, μια και υποστηρίζει κάθε έργο με  πολλές σχετικές και άκρως ενδιαφέρουσες πληροφορίες, καθιστώντας το έτσι σε πολύτιμο εργαλείο. Πρόκειται λοιπόν για σύγγραμμα αναφοράς και όχι απλό ανάγνωσμα; Όχι γιατί  τα εκτεταμένα προλεγόμενά του τού προσδίδουν και τέτοια λειτουργική αξία.

 

 

 

Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου Η μπάντα πνευστών στην Ελλάδα – Ιστορία και Προοπτικές  Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας – Ιόνιο Πανεπιστήμιο, σελ. 300 [2020]

Γιατί το τριήμερο 5-7 Απριλίου 2019 πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα ένα πολύ ενδιαφέρον Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο Η μπάντα πνευστών στην Ελλάδα – Ιστορία και Προοπτικές, οργανωμένο από τη Φιλαρμονική Εταιρεία «Παλαιά» Κερκύρας και το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Μουσικοί, μουσικολόγοι, μουσικοπαιδαγωγοί, ιστορικοί μουσικής από πολλά μέρη της Ελλάδας έσπευσαν και προσέγγισαν με τις ομιλίες τους διαφορετικές όψεις του θέματος φωτίζοντας πολλές πτυχές της ιστορικής διαδρομής του θεσμού  της Φιλαρμονικής – έτσι έχει καθιερωθεί να ονομάζεται στη χώρα μας η μπάντα πνευστών.  Είκοσι έξι από τις τριάντα τρείς ομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στο Συνέδριο αποτέλεσαν την ύλη της έκδοσης των πρακτικών του. Η έκδοση αποτελείται από τέσσερις σπονδυλωτές ενότητες, τρεις για την ιστορία – που φτάνει τα 180 χρόνια – και μια για τις προοπτικές της μπάντας, όπως ακριβώς ήσαν οι θεματικές του συνεδρίου. Οι ομιλίες διαβάζονται και ως ξεχωριστά αφηγήματα, τα οποία κάνουν τον αναγνώστη οπωσδήποτε σοφότερο! 

 

 

Παντελής Μπουκάλας – Αλέξης Πολίτης  Κλέφτικα Τραγούδια – Μεταφρασμένα σε πέντε γλώσσες (1824-1843)  ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, σελ. 192  [2020]

Γιατί η νέα χρονιά σηματοδοτείται από το γιορτασμό των 200 χρόνων από την έναρξη των αγώνων της Παλιγγενεσίας. Αναμένονται απομένως πολλές επετειακές εκδόσεις. Ένας εκ των προδρόμων τους διαθέτει την εγκυρότητα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων και των επιμελητών του Παντελή Μπουκάλα και Αλέξη Πολίτη. Δεν μετάφρασαν οι ίδιοι βεβαίως τα κλέφτικα τραγούδια σε πέντε γλώσσες αλλά συνέλλεξαν μεταφράσεις οι οποίες έγιναν από Ευρωπαίους κυρίως λόγιους, την εποχή που ακολούθησε τον απελευθερωτικό αγώνα αρχής γενομένης από τον Γάλλο Κλωντ Φωριέλ που εξέδωσε το 1824-25 στο Παρίσι δίτομη συλλογή Ελληνικών δημοτικών τραγουδιών στη μητρική του βεβαίως γλώσσα. Δείγμα, όσο και τεκμήριο,  και αυτό – οι μεταφράσεις δηλαδή – του ευρωπαϊκού φιλελληνικού κινήματος που γιγαντώθηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα.  Η έκδοση κοσμείται από τα προλεγόμενα του Αλέξη Πολίτη (Οι κλέφτες και τα τραγούδια τους) και το επίμετρο του Παντελή Μπουκάλα (Τα κλέφτικα, ψηφίδες από την «Ιλιάδα» της νεότερης Ελλάδας). Εξαίσια και τα δυο. Μακάρι η μεγάλη επέτειος να μας φέρει κι άλλα τέτοια.     

 

 

Αντώνης Κόντος Ο Κακούργος – Νίκος Παππάς, ο ρεμπέτης της Βοιωτίας   Αυτοέκδοση Αντώνης Κόντος,  σελ.  234  [2019]

 Γιατί ο Λειβαδιώτης ρέκτης ερευνητής, συλλέκτης και λαογράφος  Αντώνης Κόντος με αφορμή το σύγχρονο Βοιωτό ρεμπέτη Νίκο Παππά ή «Κακούργο» (γεννήθηκε στο Δίστομο στις 14 Νοεμβρίου 1945)  διατρέχει περιληπτικά, με γλαφυρό όμως και ενίοτε αποκαλυπτικό τρόπο την ιστορία του ρεμπέτικου, αλλά και εξονυχιστικά τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που το υπηρέτησαν στην ευρύτερη περιοχή της γενέτειράς του. Ένα γνήσιο και αυθόρμητο διαμάντι στολισμένο με μικρές ιστορίες, με προσωπογραφίες και καταστάσεις  που δικαιολογούν την ανάγκη της μνήμης και της αναφοράς. Διαβάζοντας το μελέτημα με εξαιρετικό ενδιαφέρον ο αναγνώστης ανακαλύπτει ότι ο «άγνωστος» Νίκος Παππάς δεν είναι τόσο άγνωστος. Αρκεί να αναφέρουμε ότι ήταν ένας από τους μπουζουξήδες που συμμετείχαν το 1978 στο  εμβληματικό ηχογράφημα  Η Εκδίκηση της Γυφτιάς! Όσοι βεβαίως έχουν βρεθεί στο στέκι του, την περιβόητη «Καστανιά» στο Δίστομο, και τον έχουν δει και ακούσει γνωρίζουν τι σημαίνει αυθεντικός και ασυμβίβαστος. Εμπλουτισμένο με 230 φωτογραφίες το βιβλίο διαβάζεται απνευστί! Απαραίτητο σε όσους αγαπούν τη λαϊκή μούσα.

 

 

Γιάννης Ευσταθιάδης Ανοιχτό Μικρόφωνο – Μονόλογοι και ομολογίες ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΛΑΝΙ, σελ. 104  [2020]

Γιατί κάθε φορά που διαβάζω με ανείπωτη  χαρά κείμενο του Γιάννη Ευσταθιάδη νοιώθω ότι αναβλύζει από αυτό ολόφωτη η μαγεία, ου μην και η πανσπερμία, της μουσικής. Ακόμη και όταν το κείμενο αυτό φαινομενικά δεν έχει σχέση με τη μουσική.

Είναι ο ρυθμός των λέξεων, η μελωδία των ιδεών και η αρμονία των στοχασμών που συνιστούν μια σαγηνευτική ιδεατή παρτιτούρα. Δεν αποτελεί βεβαίως εξαίρεση το νεότευκτο πνευματικό βλαστάρι του, που θέλει την ανάγνωση των απολογιστικών σκέψεών του μπροστά από ένα «Ανοιχτό Μικρόφωνο».

 

Δεκαοκτώ εξομολογίσεις και μια  τροχιοδρομούσα σε υπερβατικό χρόνο απόληξη, διατυπωμένες με λόγο κοφτό, οξύ, αυτοκριτικό, στον οποίο η ποίηση σμιλεύεται με χιούμορ, συχνά πικρό, προβληματίζουν δημιουργικά τον αναγνώστη. Έτσι κι αλλιώς τερπνές και οφέλιμες· και για τον παρόντα αλλά και για τον μέλλοντα χρόνο. Άλλωστε ο χρόνος είναι πάντοτε ο αρχισυντάκτης!     

 

 

 

 

 

 

Σώτος Αλεξίου  Βασίλης Τσιτσάνης-Ο μεγάλος δρόμος   Μετρονόμος, σελ.  77  [2020]

Γιατί όταν δεν σμιλεύει μάρμαρα και πέτρες ο Σώτος Αλεξίου – γλύπτης σπουδαγμένος στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών είναι -  σμιλεύει στο χαρτί τις αναμνήσεις που του χάρισε και τις σκέψεις που συνεχίζει να του χαρίζει η φιλία του με τον «Τσίλα», τον μεγάλο δηλαδή Βασίλη Τσιτσάνη.

 

Σε αυτό το τέταρτο πόνημά του που είναι αφιερωμένο στον ιεροφάντη του ρεμπέτικου ανασκαλεύει τις ρίζες τόσο της οικογένειας του Τρικαλινού, όσο και κάποιων τραγουδιών του.

Γυροφέρνει τον χρόνο στα μέρη που είδαν τις δημιουργίες του, ξαναθυμάται τις εξομολογήσεις του, ακολουθεί τη διαδρομή της οικογένειάς του από την Ήπειρο (Γιάννενα) στη Θεσσαλία (Τρίκαλα & Καλαμπάκα) φτάνει μέχρι τη Μαρίκα Νίνου και την πονεμένη ιστορία του πατρικού σπιτιού στα Τρίκαλα που ευχή και επιθυμία (σχεδόν) όλων ήταν να γίνει μουσείο· και δεν έγινε βέβαια!!! Ψηφίδες από τη ζωή ενός μεγάλου ειπωμένες με απλότητα, αυθορμητισμό κι αγάπη.    

 

 

 

 

 

 

Θανάσης Δρίτσας  Η μουσική ως φάρμακο – Η βιολογική προσέγγιση της μουσικής θεραπείας   ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, σελ. 152  [2019]

Γιατί δεν είναι καθόλου εύκολο να υπηρετείς πιστά και αποτελεσματικά δυο ... θεούς. Πόσο μάλλον τρεις! Κι όμως ο Θανάσης Δρίτσας καταφέρνει τρεις να υπηρετεί· με αναγνωρισμένη αξιοσύνη και γνώση μάλιστα.  Είναι γιατρός (καρδιολόγος), είναι συνθέτης (λόγιας μουσικής), είναι και συγγραφέας. Σε αυτή την τελευταία δραστηριότητά του συνδυάζει σχεδόν πάντοτε τις άλλες δυο: την ιατρική και τη μουσική. Στο τελευταία συγγραφικό του επίτευγμα πραγματεύεται ένα θέμα το οποίο μας αφορά όλους.

Εξετάζει τις θεραπευτικές ικανότητες της μουσικής. Παρατίθενται στο βιβλίο κείμενα τα οποία βασίζονται σε διαλέξεις και δημοσιεύσεις του συγγραφέα από το 1997 έως το 2018, στα οποία έχουν προστεθεί δυο υπογεγραμμένα από δυο διακεκριμένους Αμερικανούς συναδέλφους του. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, από το έμβρυο μέχρι τους ηλικιωμένους και τους ασθενείς, όλα έχουν θέση στο πόνημα. Μπορεί φαινομενικά να απευθύνονται σε ειδικούς (γιατρούς, μουσικοθεραπευτές, μουσικούς), αναπτύσσονται ωστόσο με φιλικό, απλό και κατανοητό τρόπο που ενισχύει  τη γνώση του καθενός για τη χρήση της μουσικής στην αντιμετώπιση του άλγους και της νόσου.  

 

 

 

 

2020 + 1  Μουσικές Ευχές                           

γ.β.μ./2020