altΗ αποστολή από την Ελλάδα για το «Φως της Ανατολής» ξεκίνησε νωρίς το πρωί (9.10πμ) της Δευτέρας (17η Δεκεμβρίου) με προορισμό αρχικά τη Βιέννη και κατόπιν με πούλμαν για την κοντινή (2,5 ώρες διαδρομή) Βουδαπέστη. Η αυστριακή πρωτεύουσα υποδέχτηκε τη Νεκταρία Καραντζή με αρκετό κρύο, όμως πολύ σύντομα, έπειτα από λίγες ώρες αυτό έμελε να αλλάξει με τη ζεστασιά που δεν επηρεάζεται από καιρικές συνθήκες. Αυτήν της ψυχής των ανθρώπων. Από την πλευρά της, η ουγγρική μητρόπολη είχε ετοιμαστεί για χιονόπτωση, όπως μας πληροφόρησε σχεδόν αμέσως ο Lorinc Bubno, γιος του επικεφαλής της χορωδίας του St. Epraim, Tamas Bubno, όταν ήρθε να μας παραλάβει από τον τερματικό σταθμό λεωφορείων.

Ο Lorinc φρόντισε να μας αποδείξει με κάθε δυνατό τρόπο την μεγάλη χαρά όλης της μουσικής ομάδας που συστάθηκε από τον πατέρα του ακριβώς 10 χρόνια πριν, με αφορμή κάποια χειρόγραφα βυζαντινής μουσικής ενός Έλληνα καθολικού ιερέα. O Tamas τα ανακάλυψε τυχαία στην Τρανσυλβανία και μέχρι τότε λογίζονταν ως «χαμένα». Έκτοτε η Χορωδία που πήρε το όνομά της από τον Άγιο Εφρέμ (εθεωρείτο και ο ίδιος φιλόμουσος…) έχει γυρίσει τον κόσμο και έχει μαγέψει με την περίφημη απόδοση ύμνων τόσο από την ουγγρική εκκλησιαστική παράδοση, όσο και από την βυζαντινή.

altΗ ώρα είχε φτάσει λίγο πριν από τις 6 όταν ξεκινήσαμε για το σπίτι των Lorinc και Tamas Bubno, αλλά λιγάκι πιο πριν θα πραγματοποιούσαμε ενδιάμεσο σταθμό, πίσω από την επιβλητική ουγγρική Βουλή (αυτό το τεράστιο, χαρακτηριστικό κτίριο που δεσπόζει στις περισσότερες καρτ ποστάλ) σε ένα από τα παλιά, γοτθικού τύπου κτίσματα που κοσμούν την Βουδαπέστη. Το κτίσμα της οδού Vesey ut. 5 φιλοξενεί την καρδιά της ελληνικής κοινότητας στην Ουγγαρία, την ελληνική Αυτοδιοίκηση.

Εκεί στον πρώτο όροφο, λειτουργεί καθημερινά σχολείο για παιδιά των Ελλήνων δεύτερης ή και τρίτης γενιάς, που κάποτε ήρθαν στη χώρα διωγμένοι από το δράμα του εμφύλιου.

Στα μαθήματα συμμετέχουν και άνθρωποι που είτε θέλουν να έρθουν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό, είτε έχουν αποκτήσει συγγενική σχέση με Έλληνες. Το αντικείμενο των μαθημάτων εκτός από τη διδασκαλία της γλώσσας περιλαμβάνει και την ελληνική παραδοσιακή μουσική! Φροντίζει γι’ αυτό η εξαιρετική, Edit Vengrinyak, Ουγγαρέζα στην καταγωγή, μα βαθύτατα Ελληνίδα στην ψυχή, αφού έκανε πράξη τη λατρεία της για τον ελληνικό πολιτισμό και σπούδασε ελληνική φιλολογία. Ανεβήκαμε τα ξύλινα σκαλοπάτια της Αυτοδιοίκησης γύρω στις 6.20μ.μ. και μία τάξη από εφηβικής ηλικίας παιδιών, αλλά και μεγαλύτερων ανθρώπων μας υποδέχτηκε με ένα τεράστιο χαμόγελο και συγκίνηση ζωγραφισμένη στα μάτια.

altΑμέσως άρχισαν οι ερωτήσεις προς τη Νεκταρία Καραντζή. «Μίλησέ μας για τη βυζαντινή μουσική», «Ποια η σχέση της με την αμιγώς παραδοσιακή;», «Εσύ, πως ξεκίνησες στη βυζαντινή;», «Στην Ελλάδα πως διασώζεται η μουσική μας παράδοση;» και τόσα άλλα. Μα, το αποκορύφωμα έφτασε όταν ζήτησαν από την συνεργάτιδα του Χρόνη Αηδονίδη να τραγουδήσει. Ανταποκρίθηκε με μεγάλη χαρά, καίτοι και η ίδια είχε συγκινηθεί πολύ. Τραγούδησε μουσικά παραδείγματα από τη Θράκη (φυσικά), την Ήπειρο, την Κρήτη, αλλά όταν έφτασε η ώρα της Σμύρνης γύρισε δίπλα στην κυρία Σοφία, που δουλεύει ακούραστα στο κτίριο της Αυτοδιοίκησης εδώ και πάρα πολλά χρόνια και της αφιέρωσε τον «Προξενητή», για να την κάνει να θυμηθεί τις ρίζες της.

Η κ. Σοφία έσφιξε τα μάτια της, και το χαμόγελό της μεγάλωσε στο τόσο εκφραστικό και σκαμμένο από τις ρυτίδες της κούρασης πρόσωπό της…

Όταν το τραγούδι τελείωσε, έγνεψε καταφατικά (λες και το έκανε η ίδια η ψυχή της) και χειροκρότησε σκύβοντας το κεφάλι της. Ποιος να ξέρει τι θυμήθηκε… Όλη η τάξη σηκώθηκε όρθια για μία αναμνηστική φωτογραφία και μας αποχαιρέτησε με δώρα στα χέρια. Μερικά σοκολατάκια κι από ένα υπέροχο ουγγρικό κρασί. Ήταν πια η ώρα της πρώτης πρόβας στο σπίτι των Bubno. Περνώντας πάλι απέναντι, προς την πλευρά της Βούδας, διασχίσαμε την υπέροχη «Γέφυρα των λιονταριών», ένα από τα δώρα στη χώρα από τον Έλληνα, Ηπειρώτη ευεργέτη, Κ. Σίνα. Μισή ώρα αργότερα, ο Lorinc Bubno βρίσκονταν στο πιάνο και μαζί με τη Νεκταρία Καραντζή έριχναν τις πρώτες διορθωτικές πινελιές στο πρόγραμμα για τη συναυλία της Τετάρτης (18 Δεκεμβρίου) στη Βασιλική του Αγ. Στεφάνου.

altΠερί τα 45 λεπτά αργότερα, ο πατέρας του και ψυχή της Χορωδίας, Tamas Bubno κατέφθασε με το αηδόνι («bulbul», οι συμπατριώτες της την αποκαλούν έτσι) και Πρέσβειρα του ουγγρικού πολιτισμού, Marta Sebestyen. Η εμβληματική τραγουδίστρια (άρτι αφιχθείσα από τηλεοπτικό στούντιο) άνοιξε την αγκαλιά της και μας υποδέχτηκε με το δικό της, μοναδικό τρόπο και με… δώρα στα χέρια (δεν ήταν τα τελευταία). Το πολύ πρόσφατο, cd της «Karacsnyi enekek», μια επιλογή με τραγούδια της περιόδου των Χριστουγέννων, όπου στο track 12 ξεχωρίζει κανείς τα Πελοποννησιακά Κάλαντα! Η πρόβα εξελίχθηκε σε ένα φεστιβάλ μουσικών ανταλλαγών, γευστικότατων ουγγρικών εδεσμάτων και κρασιού Tokaj (ενός θαύματος της μαγυάρικης γης, που λέγεται πως η παραγωγή του διδάχτηκε από Έλληνα παραγωγό!). Η Marta Sebestyen θυμόταν μετά από κάθε τραγούδι ή ύμνο και την αντίστοιχη ελληνική αναφορά της (έχει μεγάλη αγάπη για τη χώρα μας και την παραδοσιακή μας μουσική). Έως και σκοπτικά κάλαντα ξεκίνησε να τραγουδά μπροστά στην έκπληκτη Νεκταρία Καραντζή, που μάλλον αντιλήφθηκε όσο πιο όμορφα, το τι την περιμένει…

Το πρόγραμμα τσεκαρίστηκε, διορθώθηκε, επισημάνθηκαν οι προσθαφαιρέσεις και ο Tamas Bubno μας εξιστορούσε τη δική του εν Ελλάδι «περιπέτεια» (περιοδεία σε Βόλο, Καβάλα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Τρίκαλα, για φεστιβάλ χορωδιών) πριν από 25 χρόνια, καθώς μας έβαζε τις τελευταίες γουλιές του υπέροχου, γλυκόπιοτου, Tokaj. Γύρω στα μεσάνυχτα, η κούραση της διαδρομής μιας εκπληκτικής και γεμάτης εμπειριών ημέρας έγερνε τα βλέφαρα. Μισή ώρα αργότερα, ανηφορίζαμε τα σκαλοπάτια του κάστρου της Βούδας. Αύριο πάλι…

alt