Μύθοι του κόσμου γίνονται τραγούδια για παιδιά: Ο Νάρκισσος, η Καλλιστώ...ο Ταρζάν και οι καλλικάντζαροι... Μια ιστορία με σκιές και ήχους. Το Ελληνικό Σχέδιο συνεργάζεται με νέους δημιουργούς που συμμετείχαν στους «Αγώνες Δημιουργίας Ελληνικού Τραγουδιού» για τη σύνθεση τραγουδιών εμπλουτίζοντας με αυτό τον τρόπο, το ιδιαίτερο αυτό ρεπερτόριο. 

 

Η μυθολογία από την Ελλάδα και χώρες όλου του κόσμου, με  ξεχωριστές, πανέμορφες  ιστορίες για φανταστικά  και θρυλικά πλάσματα, γίνεται αφορμή για τη δημιουργία ενός ανθολογίου 20 νέων τραγουδιών.  Τα τραγούδια θα παρουσιαστούν σε δύο συναυλίες  με στοιχεία θεατρικής παράστασης μέσα στον ιδιαίτερο σκηνικό χώρο που επιμελείται ο Ηλίας Καρελλάς. Ο ‘’παραμυθάς’’ με μίτο λέξεων του Γιώργου Κοροπούλη ακροβατεί στον κόσμο των πλούσιων ήχων του μουσικού συνόλου και των σκιών και εικόνων του Ηλία Καρελλά παρέα με τον Νάρκισσο, την Πηνελόπη, το Γούλβερ το λυκάκι, τον θρυλικό Ταρζάν ή τη χελώνα που κρατά στην πλάτη της όλο τον κόσμο και όταν αφήνει την σκηνή μεταμορφώνεται στον ηθοποιό Μανώλη Μαυροματάκη.  

 

Ζητήσαμε από τους συντελεστές να μας απαντήσουν στην ερώτηση :

Ποιο μύθο επιλέξατε για να γράψετε το τραγούδι με το οποίο συμμετέχετε στη συναυλία. Τι σας γοήτευσε στον συγκεκριμένο μύθο και πως εμπνευστήκατε;

 

Οι μύθοι των λαών αποτελούν ίσως τη μεγαλύτερη προσωπική και συλλογική περιουσία που κουβαλάμε εντός μας. Το κάλεσμα του Ελληνικού Σχεδίου μάς προέτρεψε να γράψουμε τραγούδια για την αναγκαιότητα του μύθου στις μέρες μας για μικρούς και μεγάλους . Η γοργόνα που ρωτά  επιτακτικά για τον αδερφό της και τα μυθικά πλάσματα που πετάνε στους ουρανούς της φαντασίας και της ελπίδας,  προτείνονται ως μυθικά παραδείγματα που μας βοηθούν να εξηγήσουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας, να δούμε κατάματα  τους φόβους και τις επιθυμίες μας, να διαχειριστούμε όσα μας παραδόθηκαν και να επιλέξουμε όσα θα παραδώσουμε στους επόμενους.

Χρυσόστομος Καραντωνίου - Δημήτρης Παπαχαραλάμπους

 

 

Για να καταλήξω στις ιστορίες των τραγουδιών μου, διάβασα τους βίους και τις περιπέτειες εκατοντάδων μυθικών πλασμάτων από την παράδοση όλου του κόσμου. Στο πίσω μέρος του μυαλού μου, ήξερα ότι αναζητώ ήρωες από χώρες των οποίων οι μουσικές κουλτούρες με γοητεύουν συνθετικά ή έχουν ήδη εγγύτητα με κάποια από τα στοιχεία του δικού μου τραγουδοποιητικού ιδιώματος. Μιας και η ίδια ασχολούμαι πειραματικά με τα ηπειρώτικα από το 2009, είπα αυτή τη φορά να βγω έξω από τα ελληνικά σύνορα, ανέβηκα στην κοντινή βουλγαρία με τις εκρηκτικές πολυφωνίες και βρήκα το μύθο της όμορφης και καταστροφικής νύμφης Σαμοντίβα, συνέχισα προς τα ψηλά και έπεσα στα αλύχτικα βιολιά της Ιρλανδίας και το μύθο του Γούλβερ, του καλού λυκάνθρωπου και μετά με μια στροφή προς την Ανατολή σκόνταψα στον γιαπωνέζικο μύθο των Τσουκουμογκάμι – σπιτικά αντικείμενα που έπειτα από εκατό χρόνια χρήσης ζωντανεύουν.

 

Από αυτά, διάλεξα το Μπακεζόρι, ένα πονηρό σαγιοναράκι που φέρνει παντού τα πάνω κάτω. Στη Σαμοντίβα με γοήτευσε η υποθάλπουσα ανάγκη να ακολουθήσεις το σύνολο ή να διαχωριστείς από αυτό, όταν η καταγωγή σου μπορεί να σε τοποθετεί σε μια ομάδα με προδιεγραμμένα ιδανικά αλλά η φύση σου σε σπρώχνει κάπου πιο μακρυά. Οι νύμφες Σαμοντίβα απολαμβάνουν την ομορφιά της φύσης και του εαυτού τους αλλά μπορούν να αποβούν μοιραίες προς το ανθρώπινο στοιχείο και το ίδιο το περιβάλλον, καθότι αν οργιστούν καίνε και ρημάζουν τα πάντα στο διάβα τους, χωρίς δίκιο ή αφορμή πολλές φορές.

Η δικιά μου Σαμοντίβα είναι θλιμμένη γιατί νιώθει ότι δεν ενστερνίζεται τα χαρακτηριστικά των αδερφών της, θέλει να αγαπά και να μονοιάζει με ό,τι βλέπει και πρέπει να αποφασίσει αν θα παραμείνει με την οικογένειά της ή αν θα τραβήξει τον δικό της, διαφορετικό δρόμο. Στον Γούλβερ από την άλλη, με γοήτευσε που κάτω από την άγρια, τρομακτική, τριχωτή μορφή του κρύβεται μια τρυφερή ψυχή που αποζητά τη μοναξιά και την ησυχία, δεν προκαλεί αν δεν τον προκαλέσουν και μετά από ώρες ψαρέματος σε λίμνες, αφήνει τα ψαράκια στα παράθυρα των φτωχών και των ανήμπορων για να τους βοηθήσει. Η ίδια στο τραγούδι μου περιγράφω τον Γούλβερ μέσα από τα μάτια της μητέρας του, που του τραγουδά ένα νανούρισμα ενώ είναι νεογέννητος.

Τέλος, στο Μπακεζόρι με τράβηξε ο σκανταλιάρικος χαρακτήρας της μικρής σαγιονάρας που θα με πήγαινε και μουσικά κάπου αλλού από τα συνηθισμένα ήρεμα και αργόσυρτά μου. Ίσως επειδή δουλεύω και με παιδάκια ως δασκάλα βιολιού και συχνά δεν ξέρω πώς να αντιμετωπίσω μια ισχυρή, ασυμβίβαστη παιδική προσωπικότητα, να σκέφτηκα ότι γράφοντας για ένα σκανταλιάρικο σαγιοναράκι κατανοώ λίγο παραπάνω το απρόβλεπτο των χαρακτήρων και τις πανταχού προσωπικές εκρήξεις που κάνουν τον καθένα να είναι αυτός που είναι.

Νεφέλη Λιούτα

 

 

Μαζί με τη στιχουργό Έμη Σίνη επιλέξαμε τον Κύκλωπα Πολύφημο και τους Καλικάτζαρους, δυο μυθικά πλάσματα ιδιαιτέρως γνωστά και αγαπητά, τόσο στα παιδιά όσο και στους μεγάλους. Ο Κύκλωπας είναι συνδεδεμένος με την Ελληνική μυθολογία και τα περιπετειώδη ταξίδια του Οδυσσέα ενώ οι Καλικάτζαροι εμφανίζονται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σε πολλές χώρες και διαφορετικούς πολιτισμούς. Φανταστήκαμε έναν Κύκλωπα εγωιστή και κοντόφθαλμο (και μονόφθαλμο φυσικά!) αλλά και σίγουρο για τον εαυτό του, τόσο που να βροντοφωνάζει: «Ποιός τολμάει να τα βάλει μαζί μου; Κανένας!». Διασκεδάσαμε πολύ με την ιδέα να γεννάει αυτή του η σιγουριά, τον τρόπο με τον οποίο τον νίκησε τελικά ο πολυμήχανος ήρωας. Όσο για τους παιχνιδιάρηδες Καλικάντζαρους, τους βάλαμε να επιχειρούν να κλέψουν τα παιχνίδια ενός μπόμπιρα που τα άφησε σκόρπια στο δωμάτιό του και πήγε ανυποψίαστος για ύπνο.

Άγγελος Αγγέλου
 
 

Η "Μαγική Λύρα του Ταρζάν" βασίζεται στον γνωστό μύθο, στον οποίο η φύση καταφέρνει να αντικαταστήσει τον άνθρωπο. Ένας γορίλας παίρνει τον ρόλο της μητέρας, προστατεύοντας και μεγαλώνοντας τον Ταρζάν. Αυτό που μας έδωσε την έμπνευση με την στιχουργό, Μαρία Κρέτση, είναι η αξία και η σημασία της φύσης σε σχέση με την ανθρώπινη ύπαρξη. Τα «ακριβότερα» πράγματα σ’ αυτήν τη ζωή δεν κοστίζουν τίποτα. Με αυτό ακριβώς το συναίσθημα δημιουργήσαμε ένα τραγούδι πάνω στον μύθο του Μίδα, που είναι πάντα επίκαιρος και τονίζει τις ουσιαστικές αξίες της ζωής.

Βαλάντης Σωτηρίου - Μαρία Κρέτση  

 

Αποφασίσαμε με την στιχουργό Καλλιόπη Ευαγγελίδου, να επιλέξουμε 3 διαφορετικούς μύθους. Έναν Ελληνικό που έχει να κάνει με την αρχή του κόσμου, με τη γένεση,  τον οποίο συναντάμε παραπλήσιο και σε μυθολογίες άλλων λαών. Έναν Ιρλανδικό που αναφέρεται στον σεβασμό της φύσης και της παράδοσης. Επιπλέον κινηθήκαμε και στο κομμάτι της πρωτότυπης δημιουργίας πλάθοντας μια ιστορία χρησιμοποιώντας ένα μυθικό πλάσμα που το συναντάμε στις μυθολογίες όλου του κόσμου, τη Γοργόνα.
Το κριτήριο ήταν να γνωρίσουν τα παιδιά τους μύθους και να τους αγαπήσουν όπως τους αγαπήσαμε και εμείς να διδαχθούν αλλά και να  διασκεδάσουν!!

Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης

 

 

Στις 3&4 Δεκεμβρίου, ο μύθος ή μάλλον οι μύθοι που με ενέπνευσαν, διότι η συμμετοχή μου όσο αναφορά την σύνθεση έχει να κάνει με τρία τραγούδια, πραγματεύονται με ένα τρόπο την γυναικεία φύση προβαλλόμενη μέσα από τρεις μυθικές φιγούρες,την μάγισσα Κίρκη, την Πηνελόπη και την ιερή γάτα της Αιγύπτου. Η οπτική να υπάρχει ένας κοινός παρανομαστής όσο αναφορά το θέμα γενικά μου αρέσει και την εφαρμόζω συχνά. Στην προκειμένη λοιπόν, η αρχική μου θέση, λίγες μέρες μετά την ανάθεση από το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ, που ευχαριστώ πολύ για την εμπιστοσύνη, άρχισε να τείνει προς την γυναίκα σε σχέση με το θείο ή την μαγεία... Αυτός ο συσχετισμός από μόνος του για εμένα δημιουργεί έναν κόσμο.Έπειτα στην επιλογή συνέβαλλε σημαντικά η πρόθεση μου να υπάρχει αισθητά ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας στα τραγούδια μου.Έτσι λοιπόν,μεταμόρφωσα την μάγισσα Κίρκη και την Πηνελόπη σε παιδικά τραγούδια,δύο μυθικά πρόσωπα αντλούμενα από την Οδύσσεια του Ομήρου, με έντονες αντιθέσεις αλλά κοινή εποχή, που μαρτυρούν αφενός την πολυπλοκότητα της γυναικείας φύσης και αφετέρου την ιδιοσυγκρασία της εποχής σε συνάρτηση με πολλούς παράγοντες όπως την αγάπη, τα ήθη, τα έθιμα... Σχετικά με την ιερή γάτα της Αιγύπτου... μμμμ... εδώ έχουμε μια γάτα λοιπόν η οποία για τους αρχαίους Αιγύπτιους αποτέλεσε ιερό ζώο και η εξέλιξη αυτής της λατρείας θέλει την απεικόνιση της θεότητας με γυναικείο σώμα και κεφάλι γάτας... Σε αυτό το τραγούδι,αν και οπτική μου είναι η ίδια, εδώ αποδίδω αυτή μου την φιγούρα λίγο πιο... κωμικά. Οι μικροί μας φίλοι λοιπόν μαθαίνουν μέσα από το τις σκιές και τους ήχους... Γιατί άλλωστε τι μπορεί να είναι πιο γοητευτικό από ένα μύθο φτιαγμένο από μελωδίες, σκιές, λίγο μαγεία και λίγο χιούμορ... Ουπς μόλις μαρτύρησα τα συστατικά της έμπνευσης μας..."

Φένια Χρήστου

 

 

Για τον Νάρκισσο

Έχοντας μελετήσει λίγο τη ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας, αποφασίσαμε με τη στιχουργό να γράψουμε ένα τραγούδι για το Νάρκισσο, που θα αναδείκνυε την ύπαρξη του προβλήματος σήμερα και τις επιπτώσεις του στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αισθανθήκαμε πως το μήνυμα θα ήταν πιο δυνατό, αν δινόταν μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, που τραγουδάει το παράπονό του στον γονιό Νάρκισσο. Το αποτέλεσμα είναι ένα τραγούδι - παράκληση,  που δίνει φωνή σε κάθε έναν που αναζητά προσοχή και αγάπη.

Για την Καλλιστώ

Ψάχνοντας για στίχους που να αναφέρονται σε μυθικά πλάσματα απευθύνθηκα και στην καλή φίλη και καταπληκτική στιχουργό Αριάδνη Λαδά. Εκείνη είχε ήδη κάτι έτοιμο, στίχους που είχε γράψει για την κόρη της και οι οποίοι με είλκυσαν κατευθείαν να ασχοληθώ μαζί τους! Να πως περιγράφει η ίδια η στιχουργός το πως εμπνεύστηκε τους στίχους που οδήγησαν τελικά στην δημιουργία του τραγουδιού «Καλλιστώ»:

Η Καλλιστώ ήταν νύμφη, γνωστή για την φυσική ομορφιά της και το κάλλος της ψυχής της.  Ο Δίας την αγάπησε, η Ήρα το υποψιάστηκε και την μεταμόρφωσε σε αρκούδα.  Μια μέρα, περιπλανώμενη στο δάσος συνάντησε τον γιο της τον Αρκά.  Θέλησε να τον αγκαλιάσει αλλά αυτός δεν την αναγνώρισε και προσπάθησε να την σκοτώσει.  Τότε ο Δίας για να αποφευχθεί η μητροκτονία τους ανέβασε στον ουρανό και τους μεταμόρφωσε την μεν Καλλιστώ στην Μεγάλη Άρκτο και τον δε Αρκά στην Μικρή.

Τι σχέση έχουν όλα αυτά με γοργόνες και τραγούδια από δαντέλα;; Η Ήρα εξαγριώθηκε πολύ απ’ την τιμή που έγινε στην Καλλιστώ και τον γιο της και ζήτησε από την Τηθύ και τον σύζυγό της τον Ωκεανό να μην επιτρέψουν ποτέ στον καινούργιο αυτό αστερισμό να ξεδιψάσει στην θάλασσα, γεγονός που εξηγεί γιατί η Μεγάλη Άρκτος δεν δύει στον ωκεανό, όπως οι άλλοι αστερισμοί, αλλά πάντα παραμένει επάνω από τον ορίζοντα.

Η Καλλιστώ είναι η κόρη μου, ζεστή, τρυφερή.. έχει στην καρδιά μετάξι. Όταν της έγραφα αυτό το τραγούδι την κατέβασα απ’ τον ουρανό και την έκανα γοργόνα, στον μεσημβρινό που ενώνει δύο πέλαγα.  Αυτός ήταν μάλλον ο τρόπος μου για να περιγράψω πως η ύπαρξή της συμφιλιώνει μέσα μου τα αντίθετα.  Τον αέρα με το νερό, το φως με το σκοτάδι, το χθες με το σήμερα.

Για τον Κάπτεν Χουκ

Όλα τα παιδιά ταυτίζονται με τους καλούς ήρωες των παραμυθιών. Υπάρχουν όμως και οι ήρωες που προκαλούν έντονα αρνητικά συναισθήματα όπως φόβο, αγωνία... Το κακό όμως στο τέλος της ιστορίας χάνει την μάχη και γελοιοποιείται ανακουφίζοντας τα παιδιά. Ένας τέτοιος ήρωας είναι ο Κάπτεν Χουκ! Γράψαμε ένα τραγούδι για τον αρχηγό των πειρατών που καμαρώνει για τη δύναμη του, χορεύει, διασκεδάζει, πίνει ρούμι. Είναι σίγουρος πως θα καταστρέψει τη Χώρα του Ποτέ και τον Πήτερ Παν και με αυτή τη σιγουριά τραγουδά. Η ιστορία φυσικά θα τον διαψεύσει...

Νίκος Παπαδογιώργος

 
Οι μύθοι που επέλεξα είναι του "Νάρκισσου" από την Ελλάδα και της "Αιώνιας χελώνας Βενταβάνγκ" από το Μπαλί της Ινδονησίας. 
Εδώ και αρκετό καιρό είχα γράψει ένα τραγούδι στο οποίο έκανα αναφορά στο Νάρκισσο. Δεν ήταν παιδικό τραγούδι αλλά η ιδέα και αυτό που ήθελα να περάσω μέσα από αυτό είναι ακριβώς ίδια με αυτό που θα παρουσιαστεί στη παράσταση. Μετά τη πρόταση των ανθρώπων του ελληνικού σχεδίου ήξερα ότι ο Νάρκισσος είναι το ένα από τα δύο τραγούδια, το μόνο που έμενε ήταν να δημιουργήσω την ιστορία αλλά και τη μουσική σύνθεση από την αρχή, αναλογιζόμενος αυτά τα υπέροχα πλασματάκια. Δεν σας κρύβω πως ο κανονικός μύθος του Νάρκισσου με ενοχλεί, ποτέ δεν μου άρεσε, γι' αυτό και θέλησα να τον αλλάξω. Στη δική μου ιστορία αυτός ο νέος κατανοεί, δε βυθίζεται στη εξωτερική του ομορφιά, αλλά καταλαβαίνει πως η ομορφιά βρίσκεται μέσα μας, στα μάτια μας, στις ρυτίδες μας, στα βιώματα μας, στο πως σκεφτόμαστε, καταλαβαίνει πως, το να πέφτεις είναι πολύ δύσκολο αλλά το να σηκώνεσαι είναι ομορφότερο. Θα δανειστώ λοιπόν ένα στιχάκι απ' την κατάληξη του πρωταρχικού τραγουδιού:
Η ομορφιά είναι στα μάτια 
σ' αυτόν που βλέπει
τη λίμνη ο Νάρκισσος κοιτά
στην αντανάκλαση χρωστά
του νου τα ψεύδη
κρατάει μια πέτρα δυνατά
μέσα στη λίμνη τη πετά
και φεύγει.
Έχοντας το Νάρκισσο στις αποσκευές και χωρίς να το έχω προσαρμόσει ακόμα, έτρεξα μία μέρα μετά την πρόταση που δέχτηκα, σε ένα βιβλιοπωλείο στο κέντρο της Αθήνας για να αναζητήσω την ιστορία του 2ου τραγουδιού. Έψαχνα για ώρες, πήγαινα απ' το τμήμα των παραμυθιών στο τμήμα με τη μυθολογία, μετά στα κομικ κι ανάποδα, συζητούσα με ανθρώπους του βιβλιοπωλείου, καμία τύχη, τίποτα που να μου κέντριζε το ενδιαφέρον. Κάποια στιγμή λοιπόν "πέφτει" στα χέρια μου ένα βιβλίο απ' το Μπαλί της Ινδονησίας με μύθους και παραμύθια. Ξεφυλλίζοντάς το "πέφτω" πάνω στην "Αιώνια χελώνα Βενταβάνγκ" το οποίο προσπαθούσε να εξηγήσει στα παιδιά το πως δημιουργήθηκε ο κόσμος. Αμέσως στάθηκα και διάβασα όλη την ιστορία. Αφού τη διάβασα, κάθισα πάρα πολύ ώρα με το βιβλίο κλειστό στο χέρι και κάνοντας βόλτες πέρα δώθε μέσα στο βιβλιοπωλείο σκεφτόμουνα αυτή τη σπουδαία Χελώνα τόσο πολύ, που την ερωτεύτηκα. Σκέφτηκα λοιπόν πως αν γυρνούσα τον χρόνο πίσω και ήμουν και πάλι παιδί (αλλά και τώρα η αλήθεια είναι) θα μου άρεσε και θα μου ταίριαζε πολύ περισσότερο η ιδέα πως ο πλανήτης κάθεται πάνω στο καβούκι μιας τεράστιας χελώνας. Δε θα με ένοιαζε το πως φτιάχτηκε ο κόσμος, ποιος άλλωστε μπορεί να το πει με σιγουριά;θα μου έφτανε όμως να ξέρω πως υπάρχει εκείνη η Χελώνα με το βήμα το αργό... η Αιώνια χελώνα Βενταβάνγκ.
Ηλίας Μαυροσκούφης