Πριν λίγο καιρό πραγματοποιήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας με τον τίτλο «Wor(th)ship» στο κτίριο της Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη. Αντικείμενο της ήταν η υλοποίηση μιας θαυμάσιας ιδέας του γνωστού και εξαίρετου φωτογράφου Τάσου Βρεττού, το να φωτογραφήσει φανερούς -αλλά και μη- χώρους θρησκευτικής λατρείας ανθρώπων από άλλες χώρες, στην Αθήνα. Από αυτή την φωτογραφική έκθεση όμως προέκυψε και ένα τυπικά συνοδευτικό, αν και λειτουργεί μια χαρά και ανεξάρτητο από αυτήν, εξίσου αξιόλογο και ενδιαφέρον μουσικό έργο.

 

 

Δεδομένου του θέματος του, το έργο αυτό, δεν μπορούσε παρά να το αναλάβει και να το υλοποιήσει ένας μουσικός λίγο ή και αρκετά διαφορετικός από τους άλλους. Ενας μουσικός υψηλού επιπέδου, που ανήκει στη νεότερη.

 

 

Το ότι ο Μιχάλης Καλκάνης είναι ένας από αυτούς θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι και θέμα... γονιδίων. Ο παππούς του από τον οποίο και πήρε το όνομα του ήταν γνωστός σαξοφωνίστας και κλαρινετίστας ενώ ο πατέρας του, ο Γιώργος Καλκάνης, είναι βιρτουόζος πιανίστας και συνθέτης, παράλληλα βέβαια με... Φυσικός. Με την τελευταία του ιδιότητα μάλιστα διδάσκει, διόλου συμπτωματικά, στο μουσικό σχολείο της Παλλήνης στο οποίο, αναπόφευκτα ίσως, έχει φοιτήσει και ο γιος του.

 

 

Ο Μ. Καλκάνης παράλληλα με το δίπλωμα του κοντραμπάσου, αποφοίτησε από το τμήμα μουσικής του πανεπιστημίου Μακεδονίας και ολοκλήρωσε τις σπουδές του με ένα master μουσικής τεχνολογίας στην Αγγλία.

 

 

Έχουμε δηλαδή να κάνουμε με έναν κλασικό μουσικό, κοντραμπασίστα της συμφωνικής ορχήστρας και της ορχήστρας δωματίου του δήμου Αθηναίων, ο οποίος όμως παίζει και συνεργάζεται με αρκετά jazz αλλά και rock σχήματα, ακόμα και με μερικά γνωστά ονόματα της σημερινής ελληνικής μουσικής όπως ο Νίκος Πορτοκάλογλου. Υπάρχουν όμως και τα πολύ ενδιαφέροντα, συχνά και πρωτοποριακά, και σε ένα βαθμό πειραματικά, προσωπικά του project. Το πλέον ολοκληρωμένο από αυτά ήταν το πρώτο προσωπικό του album «Scarborough Tales» που κυκλοφόρησε το ’10, μια όμορφη προσέγγιση της world music από την οπτική γωνία της jazz με πολλά φυσικά στοιχεία από την ελληνική μα και την ευρύτερη μεσογειακή μουσική παράδοση.

 

 

Ο δεύτερος δίσκος που υπογράφει ο ίδιος κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από την ANTart Productions και έχει τον τίτλο «World Echoes In Athens». Πρόκειται βέβαια για το συνοδευτικό ηχογράφημα της έκθεσης που προανέφερα και προέκυψε με βάση την έξης διαδικασία: Ο Μ. Καλκάνης ακολουθούσε τον Τάσο Βρεττό στις ηχογραφήσεις του στους χώρους θρησκευτικής λατρείας και, αν του δινόταν η άδεια, ηχογραφούσε ζωντανά και χωρίς καμία προετοιμασία (field recording) κάποιες από τις τελετές που πραγματοποιούνται εκεί. Στη συνέχεια στο στούντιο, μαζί με μια παρέα φίλων του και επίσης άριστων σολίστ, έγραψε και εκτέλεσε για κάθε μία από αυτές τις τελετές ένα μουσικό θέμα, «αγκαλιάζοντας» τις φωνές και ταυτόχρονα σχολιάζοντας τις ηχητικά.

 

 

Η συγκεκριμένη μέθοδος, της εκκίνησης δηλαδή από field recordings επάνω στα οποία γράφεται στη συνέχεια πρωτότυπη μουσική, μόνον ασυνήθιστη δεν είναι στη σύγχρονη εκδοχή της world music. Αντίθετα έχει ήδη δώσει κάποια πολύ καλά δείγματα, με πρώτο πιθανότατα την προ εικοσιπενταετίας περίπου ατμοσφαιρικότατη δουλειά που είχαν κάνει πάνω σε τραγούδια ιθαγενών από τις πλέον υποβαθμισμένες αφρικανικές χώρες οι Γάλλοι Deep Forest. Θα μπορούσα να πω χωρίς επιφύλαξη ότι το εγχείρημα του Μιχάλη Καλκάνη την υπερβαίνει κατά πολύ γιατί είναι δεόντως πιο εμπνευσμένο αλλά και μελετημένο.

 

 

 

Το «World Echoes In Athens» μάλιστα έρχεται στην πιο κατάλληλη στιγμή και αυτό φαίνεται ήδη από τον τίτλο του που δεν κάνει καμιά αναφορά σε θρησκείες ή οτιδήποτε μεταφυσικό αλλά μόνο σε «απόηχους του κόσμου», στην πραγματική ζωή. Σε μια εξαιρετικά δυσχερή δηλαδή διεθνή συγκυρία της οποίας το προσφυγικό ζήτημα είναι από τα κομβικά σημεία και με πολλές ιδιαίτερα δυσμενείς απολήξεις, για ολόκληρη την Ευρώπη αλλά ακόμα περισσότερο για την ήδη δοκιμαζόμενη χώρα μας, ένας Έλληνας δημιουργός μουσικής τολμάει να πλησιάσει τον Αλλο από μια διαφορετική χώρα, τον μετανάστη.

 

Σε πλήρη αντίθεση δε με την δαιμονοποίηση των μεταναστών από ακροδεξιούς ή και ξεκάθαρα φασιστικούς κύκλους με άξονα αυτές ακριβώς τις διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις τους εκείνος τους προσεγγίζει διαμέσου του τόσο καθοριστικού μα και προσωπικού, για κάθε άνθρωπο και κατά προέκταση κάθε λαό (και όχι έθνος, άλλο πράγμα αυτό!) στοιχείου που λέγεται θρησκεία. Το κάνει επιπλέον με απόλυτο σεβασμό σε αυτές τις θρησκείες μα και στους πιστούς τους. Καλαισθησία και πολλή μουσική δουλειά που διέπεται από μεράκι και αγάπη.